Göynük gezi rehberi

Tarih ve Doğa ile baş başa bir tatil... Tarihi ve doğal güzellikleriyle ülkemizin en özel yerlerinden biridir Göynük. Göynük tarihi ve otantik camileri, türbeleri, hamamı, saat kulesi ve konaklarıyla ülkemizin nadide tatil merkezlerinden birisidir. Muhteşem gölleri, yaylaları ve doğal çam ormanlarıyla ülkemizin nadide köşelerinden birisi olan Göynük sadece tarih değil doğal güzelliklerine de doyamayacaksınız. Kurulumu M.Ö.2000 yıllara dayanan Göynük tarihin her döneminde önemli yer kaplamaktadır.
Selçuklu ve Osmanlı döneminde önemli bir yerleşim merkezi olan Göynük o döneme ait olan Gazi Süleyman Paşa Camii ve Gazi Süleyman Paşa Hamamı hala hizmet vermektedir. Tarihi ve otantik yapısını hala koruyan Göynük'te Osmanlı Dönemine ait evler hala dimdik ayakta durmaktadır. Sakarya zaferinin anısına yaptırılan Zafer Kulesi ise tüm heybetiyle ilçeye hükmetmektedir. Göynük kültürü, tarihi, tabiatı ve maneviyatı gezilip görülmeye değer ender bir Anadolu şehridir. Yıllardır özelliğini kaybetmeyen gelenek ve görenekleri ile ülkemizin nadir bölgelerindendir. Tarihi camileri, türbeleri, konakları ve Zafer Kulesi ile mutlaka görülmesi gereken nadir bulunan bir ortam vardır.

Göynük Yaylaları


Göynük Yaylaları, 1.000-1.500 m arasında, dar bir şeritte sıralanan yaylaların en önemlileri kuzeyinde sıra dağlarının uzanışına paralel yüksek düzlükler ise doğu-batı istikametinde Karabey, Çubuk, Değirmenözü ve Kaşıkçık Yaylaları'dır.

Bu yaylalar hayvan yetiştirme bakımından çok ehemmiyetlidir. Mudurnu, Dokurcun, Adapazarı hayvanlarını buralar beslemektedir. Ayrıca yaylalarda turizm için önemli bir yer teşkil etmektedir. Buraya gelen yerli ve yabancı turistler Göynük'ün çeşitli yaylalarına çıkarak hem doğanın muhteşem güzelliğini seyrediyorlar hem de trekking yaparak kentin stresli ve gürültülü ortamından uzaklaşıyorlar.

Göynük Tarihi ve turistik yerler

Zafer Kulesi

Sakarya zaferinin anısına Kaymakam Hurşit Bey tarafından 1923 yılında yaptırılmıştır. Sekizgen bir temel üzerine ahşap mimari biçiminde üç katlı olarak inşa edilen kule,1960 yılında restore edilmiştir.2001 yılında tekrar restoresi sırasında yanan kule aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.

Kulenin yapım aşamasında hoş bir anısıda bulunmaktadır. Anı dönemin kaymakamı Hurşit bey ile Türk ustalar arasında geçmiştir. Hurşit bey Türk ustaların Ermeni ustalar gibi hızlı çalışmadıklarını görmüş ve Türk ustalara sormuştur: Sizler neden diğer ustalar gibi hızlı çalışmıyorsunuz. Onlar sizden daha çabuk hareket ediyorlar bunun sebebi nedir?

Türk ustalarda bu soru üzerine Kaymakam Hurşit beye: Kaymakamım diğer ustalar şarap içip geliyorlar bu nedenle üşümüyorlar.Biz şarap içmediğimiz için üşüyoruz ve yavaş çalışıyoruz. Bunun üzerine Hurşit bey bir sürahi pekmez getirterek ustalara şöyle demiştir:

Ustalar bizim şarabımızda pekmezdir. Sizde bunu için. Böylece üşümez ve daha hızlı çalışırsınız demiştir.

Orhan Gazinin oğlu Gazi Süleyman Paşa tarafından 1331-1335 yılları arasında yaptırılmıştır. İnşası tamamen traverten kesme taş ile yapılmış olup bay ve bayan bölümleri ayrı ayrıdır.

Her iki bölümde soyunmalık, soğukluk, halvet ve cehennemlik bölümleri bulunmakta, güney kısmında bulunan külhan ve sıcak su deposu alttan ısıtmalı ve hamam içine açılan buharlık kapakları ile buhar ısıtması da tasarlanmıştır

Külhan bölümünde büyük bir kemer vardır.Her iki bölümün oda hazneleri üzeri moloz taş kubbe kasnağı ile yapılmış olup on adet kubbesi bulunmaktadır. Muhtelif yıllarda onarım görmüş olmasına rağmen orijinalliğini korumaktadır. 1960'lı yıllarda kubbe kaplamaları Vakıflar Genel Müdürlüğünce betonarmeye çevrilmiş ve 2002 yılına kadar kubbe dış görünümleri çıplak beton olarak görünmekte iken, Göynük Belediyesince 2002 yılında orijinal özgün kubbe kaplama malzemesi olan alaturka kiremitlerle kubbeler ve çatının tamamı kaplanarak tam orijinal görünüme getirilmiştir. Evliye Çelebi Seyahatnamesinde Ankara ve İstanbul da dahi böyle muhteşem bir hamam bulunmadığı konusu övgü ile bahsedilmiştir.

Orhan Gazinin oğlu Gazi Süleyman Paşa tarafından 1331-1335 yılları arasında hamam ile birlikte külliye olarak yapılmıştır.İlk yapımında ağır traverten kaba yönü taşlarla dış iskelet oluşturulmuş, tek şerefeli tek minareli ve tek ahşap kubbeli olarak inşa edilmiştir. 1948 ve 1960 yıllarında restore edilen camiin en göze çarpan özelliği yöredeki ilk Osmanlı eserleri arasında en sağlamlarından biri olmasıdır.

1948 yılındaki restorasyonunda ahşap kubbe kaldırılarak 4 düzeyli çatı ve içi düz tavan kaplamalı olarak yapılmıştır. Catısı son dönemlerde marsilya kiremit ile kaplı iken 1999 yılında geçirdiği yangın sonunda çatı ve diğer tüm ahşap elemanlar yanmıştır. 2000 yılında orijinaline uygun olarak yeniden restore edilmiştir. Tavan içi alt kaplama bölümü Selçuklu tavanı olarak ahşaptan inşa edilmiştir.İlgi çekici diğer bir özelliği ise 41 adet penceresinin bulunmasıdır. Bu pencerelerden üst bölümdekiler içten vitray süslü alçı şebekeli dıştan ise petek desenli alçı şebekelidir. İki kanatlı büyük giriş kapısı bulunmaktadır. Giriş kapısı üzeri kilit taşlı kemer olarak yapılmıştır. Aynı durum girişten sonraki ayakkabılık bölümünden cami iç giriş kapısı üzerinde de bulunmaktadır.504 metrekare alan üzerine inşa edilmiştir.

Fatih Sultan Mehmet'in hocası Akşemseddin'in Göynük'deki Türbesi 1464 yılında Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmıştır. Kefeki taşından yapılmış kasnaksız bir kubbe ile örtülü altıgen planlı bir yapıdır. Girişi doğu yönündedir. Kapının üzerinde sivri kemerli bir alınlık yer alır.

Türbenin içi çok sadedir. Kubbenin oturduğu pandantifler ilgi çekicidir. Her kenarda, altta ve üstte ikişer sıra halinde yer alan pencerelerden üst sıradakiler geç devre ait renkli camlı alçı şebekelerle süslenmiştir. Akşemseddin'in sandukası 2.50x0.50 metre boyutunda, kapıdan içeri girince sağdadır. Ceviz üzerine kabartma yazı ile süslü olan bu sanduka Osmanlı ağaç işçiliğinin güzel bir örneğidir. Kapaklar nar çiçeği kabartması ile süslenmiştir. Türbede ayrıca Akşemseddin'in oğulları Sadullah ile Emrullah çelebilerin sandukaları vardır.

Göynük İlçesinde her yıl 29 Mayıstan bir önceki pazar günü Akşemseddin Hazretleri'ni anma günü düzenlenmektedir. Büyük katılımların olduğu bu günde bilimsel nitelikte sempozyumlar da gerçekleştirilmektedir.

Köşebaşı çeşmeleri, eski, hafifçe yosunlaşmış alaturka kiremitlerin dokusu, birbirinin üzerinden ileriye bakan evler, yamaçlardan yararlanılarak kurulmuş insancıl boyutta bir yerleşim yeri; işte Göynük ve Göynük Evleri...

Anadolu da Türk yaşayışının, yerleşme kültürünün önemli örneklerini Göynük'te görebilirsiniz. Göynük içinden geçen derelerin yamaçlarına kurulmuş daracık sokaklarda karşınıza çıkar bu güzel evler.

İlk Osmanlı yapılarının estetikleri, sadelikleri, yakınlıkları ve insana coşku veren özellikleri var Göynük evlerinde. Bu evler bir biri üstünden ileriye bakmaya çalışan, zaman zaman % 40'ı bulan bir eğim üzerinde ve dar sokakların çevresinde bahçeler içerisinde kurulmuştur.

Evler genellikle zemin kat üzerine 1 veya 2 kattır. Yaşları 100-150 yılı bulan Göynük evlerinde giriş katı depo ve kiler olarak kullanılır. Ara katta gündelik kilerler, hizmetçi odaları, mutfak, bayram günlerinde şölen yemeklerinin pişirildiği ocaklı Fırın evi yer alır. Zengin evlerinde fırın evi bahçenin ayrı bir köşesinde kurulmuştur. Birinci katta ise geleneksel Türk evindeki boş oda ile öbür odalar bulunur ve gündelik yaşam bu katta geçer. Genellikle her odanın ocağı, yüklüğü, sedirleri, boş odası (Gusulhanesi) vardır.

Eve gelecek yeni gelin bu odada kısmen bağımsız bir yaşam sürdürebilir ya da bir konuk bu tip bir odada rahat ettirici bir şekilde ağırlanabilir. Göynük'teki bu evlerin sıcak iç yapısını dışa yansıtan en güzel örneğini pencereler oluşturur. Eski Göynük evlerinin pencereleri önce sayılarıyla içeriyi, dışarıya yansıtırlar üç pencere bir oda demektir. Şayet pencere sayısı daha çok ise ve ve pencereler dışarıya taşmışsa açık sofalı bir oda tipini düşünebiliriz. Ayrıca pencere etrafındaki kafesler, cumbalar sıcak görünüm sağlayan ve dışa yansıyan özellikleridir.

Bugünlerde bu evler restore edilmekte ve turistik pansiyon olarak kullanılmaktadır. Göynük'teki bu evler koruma altındadır. Göynük ilçesi, sahip olduğu bu sivil mimari nedeniyle "Kentsel Sit Alanı" olarak ilan edilmiştir. Göynük evleri Safranbolu evleri ile yarışacak kadar güzeldir.

Göynük evleri, Anadolu'da Türk yaşayışının ve yerleşme kültürünün önemli örneklerindendir. Köşe başı çeşmeleri, eski, hafifçe yosunlaşmış alaturka kiremitlerin dokusu, birbirinin üzerinden ileriye bakan evler, yamaçlardan yararlanılarak kurulmuş bir yerleşim yapısına sahip olan Göynük ilçe merkezi, içinden geçen Göynük Çayı'nın yanlarına kurulmuş konut dokusu ile özgün ve korunmuş bir yerleşme alanıdır. Evlerin yaşları 100 ila 150 yılı bulmaktadır.

Göynük ilçesi eski Türk evleri bakımından oldukça zengindir. Evlerin çatıları genellikle kırma çatı türünde olup, üzerleri yerli kiremitlerle örtülüdür. Bazı evlerin odalarında, kapı ve pencerelerindeki ahşap işleme ve motifler görülmeye değer. Evler genellikle zemin kat üzerine 1 veya 2 kattır. Evlerin önündeki hayat adı verilen avlularda bir sedir üzerine bardaş kurup demli bir çay yudumlamanın keyfine doyum olmaz.
Bugünlerde bu evler restore edilmekte ve turistik pansiyon olarak kullanılmaktadır. Göynük'teki bu evler koruma altındadır. Göynük ilçesi, sahip olduğu bu sivil mimari nedeniyle Kentsel Sit Alanı olarak ilan edilmiştir.

Göynük Ulaşım

İstanbul, İzmit, Adapazarı’na Kadar otobandan gelerek, Bilecik-Eskişehir İstikametine dönerek 28 km yol alarak Geyve-Taraklı Yol ayrımına gelecek ve buradan da 60 km’Yol alarak GÖYNÜK’e ulaşabilir. Yolun tamamı asfalt ve %85’i oldukça düzgündür. İstanbul (Harem) – GÖYNÜK 230 km’dir.

Ankara, Sincan, Ayaş, Beypazarı, Çayırhan, Nallıhan a kadar 150 km gelerek, Nallıhan’dan 10 km daha yol alarak Sol’a Göynük istikametine dönecek ve 50 km daha yol alarak GÖYNÜK’e ulaşabilir. GÖYNÜK – Ankara 220 km’dir. Yolun Tamamı asfalt ve oldukça düzgündür, Trafik Yoğunluğu son derece azdır.

Bolu’dan 50 km yol alarak Mudurnu girişine gelecek ve Buradan Sağa Dönerek Göynük Nallıhan istikametine girecek,  5 Km daha giderek Tekrar Sağa Göynük Akyazı İstikametine girecek, 13 km daha giderek Sola Göynük ayrımına gelecek ve buradan da 32 km yol alarak GÖYNÜK’e ulaşılabilir. Yolun Tamamı asfalt ve %70 ‘i oldukça düzgündür. Trafik yoğunluğu oldukça azdır.

Göynük Harita