Türk Halk Oyunları

PABUÇ KIRAN:

Rize'nin bazı köylerinde kadınlar bu isimdeki Horon çeşidini çok oynarlar.

PAÇA GÜNÜ:

Bu t'bir, düğün günleri münasebetiyle dört bir bucağın m'lumudur (bildiği bir şeydir).

"Paça günü" düğünlerde paça yenilen son gündür. Paça Günü için geline yapılan elbiseye de "Paçalık" denilir. Bütün bu bilgilerin dans unsurlarıyla en ufak bir ilişiği göze çarpmamasına karşılık, Türkistan'da uzun saçlı erkek köçeklere verilmiş olan "baça" tabiriyle bizdeki "paça" sözü söylenişte olsun andırışmaktadırlar.

"Paça Günü" tabirinden maksadın (araya giren paça yemeğine rağmen) Beçe Oyunu sahneleri olmuş olması pek muhtemeldir.

PAMUKÇU BENGESİ:

Balıkesir'in Pamukçu köyünün en önemli özelliği "Bengi" denilen zeybek çeşididir. Bütün Pamukçu erkekleri, millî bir gelenek halinde babadan oğla gelen Bengi rakslarıyla şöhret salmışlardır. Bu zeybek oyununun kendine has bir oynanış tarzı vardır. Delikanlılar el ele tutuşmaksızın, her biri yanındakilerle anlaşarak oynarlar. Pamukçu Bengisi'nin oyuncuları, bir grup halinde İstanbul, Ankara ve Balıkesir müsamerelerine katılmışlar, böylelikle Atatürk'ün takdirlerini kazanabilme fırsatını da kaçırmamışlardır.

Bengi, denilen oyunları yalnız erkeklere mahsustur. Kadınları da kendi aralarında oynamaya gayret ederler. Fakat, asıl kadın oyunları tamamen başkadır. Bu bengiyi Anadolu'nun herhangi bir noktasında bilmezler.

Kadın giyimi, düğün ve bayramlarda tamamiyle değişir. Kadife üzerine sırma işlemeli şalvar ve cepken giyerler. Boyunlarına altın dizilerinden "kıstı" denilen gerdanlık takarlar. Başlarında inci ve altınla işlemeli birer takke vardır. Üç beş kadının bu giyimlerle bir araya gelerek raksetmeleri cidden hoş bir manzara meydana getirir.

Pamukçu köyünün bir özelliği de "hayır" adıyla kendi aralarında tertipledikleri ziyafetlerdir. Her ev, bu hayır işine eli yettiği kadarıyla katılır. Keşkek ve et yemeğinden ibaret sofraya civar köylerde akın akın gelenlerde olur. Herhangi bir yaz günü köyün meydanında meselâ kırk kazanın yan yana dizilmişliğine şahit olunabilir. Yemekler yenilir. Ölüleri hayırla anmak dolayısıyla diriler arasında da yardım ve dostluk zemini hazırlamak düşüncesiyle çekilen bu ziyafet bittikten sonra davul - zurnalar çalınmaya başlar. Pamukçu delikanlıları, Bengi adlı oyunlarını yürütmeye koyulurlar. Yüzlerce seyircinin takdirleri peşi sıra merasim son bulur.

Pamukçu Köyü, Balıkesir'in güneyinde şirin bir köşeciktir ve üç saatlik mesafededir. Bir yamacın eteğine yaslanmış bulunur. Havasının güzelliği kadar evleri de pek tertipli ve temizdir. Haney denilen taş binalar, sokak kenarlarındadır. Pamukçu köylüleri sıhhat (sağlık) taşan çehreleriyle pek gürbüz yiğitlerdir. Kadınları da işbilir ve uyanıktır. Pazar işlerine bile bakarlar. Taassuptan (tutuculuktan) uzak kalmış, erkek gibi babayiğit ve açık kalpli kadınlardır. Tavırları serbest olup iş adamı gibidirler.

Pamukçu köyünde kış geceleri sohbetler olur. Burada takım takım olunup oyuna kalkarlar. Küçükler, büyükleri seyrederek oyunları öğrenirler. Bilenler bir halka, daha az bilenler başka bir halka olur. Sonraları, yetişip de iyi oynayabilenleri, büyükler kendi halkalarına alırlar. 100 - 150 kişi birden oynadıkları çok olur. Zeybek, erkek oyunudur. Kadınlar seyrederler. Onlar kendi aralarında oynarlar. Öyle sohbet, düğün gibi aleniyet (açık) vesilelerinde oyuna kalkamazlar.

Pamukçuların Eski Hava, Tek Oyunu gibi tekli oyunları da vardır. Beraber olarak Bengü (Bengi) oynarlar.

PAMUKÇU ZEYBEĞİ:

Buna Eftelle Zeybeği de denilir. İki kısımlıdır. Balıkesir oyunlarındandır.

 PAPİRİ:

Tekli Kars oyunlarındandır.

PAPORİ:

Bitlis'te Papori ve Papuri bir halay çeşididir.

PAPUÇ ÇİTİR:

Sivas yöresi köy oyunlarındandır.

PEŞRAV OYUNU:

Afyonkarahisar'ın Sandıklı ilçesinin Sorkun köyünde 15 kadar erkek tarafından tef ve dömbek çalınırken yürütülen pek eski ve mahallî bir çeşittir.

PITIK OYUNU:

Samsun'un Bafra ilçesinde davul - zurnayla oynanır. Bu yörelerde kadın - erkek katiyen birlikte oynamazlar.

PİÇAK OYUNU:

Ordu ilinin kasabalarında iki erkek tarafından klarnet oynanır. Bıçak sallama ve saldırmalarıyla yürütülen, atiklik isteyen bir çeşittir.

PİŞİK:

Kars'ın tekli kadın oyunlarındandır.

POLIKA:

Çanakkale'nin Eceabat ilçesinin B. Anafarta köyünde yabancılığı adlarından belli iki oyun çeşidinden biridir. Fakat, çığırcı tamamen alaturkalaşmışlardır. 6 - 8 erkek ve kadın çalgısız olarak şarkıyla oynarlar. Diğer oyun ise "Sirto" dur.

POSHOV BARI (POSOF BARI):

Kars barlarındandır.

PUÇÇİK:

Doğumuzun (Doğu Anadolu Bölgesinin) bir kısım sıra oyunlarında dizinip sonunda yer alan oyuncuya kimi zaman Puççik denilmektedir.

PÜSKÜRTME:

Burdur yöresinin bazı köylerinde kadınlarca 2, 4, 8, 16 veya 20 kişi tarafından çifter çifter ve dümbelekle oynanır.

PÜSKÜRÜM:

Konya'nın Çumra ilçesinin Alibey köyünde bu isimde bir "köçek oyunu" (olanların t'biriyle) vardır. Püskürüm Köçeği derler. Tekli veya toplu oyundur. 4 - 7 kişi oyuna kalkabilir. Kadınlar ayrı erkekler ayrı oynadığı gibi, karma halde de yürütülebilmektedir.