Nasreddin Hoca ve 1555 Fıkrası
HALK
KÜLTÜRÜNDE BİR BAŞYAPIT:
NASREDDİN HOCA ve 1555 FIKRASI
Nasreddin
Hoca ve 1555 Fıkrası,
Dr. Mustafa Duman
tarafından yirmi yıllık bir hazırlık devresinden
sonra kaleme alınan bir kaynak kitaptır. Bu
kitapta, şimdiye kadar elde edilen belgelerle
13. yüzyılda, Anadolu’da, daha doğrusu
Sivrihisar ve Akşehir’de yaşadığı gösterilen,
Türk dünyasının tanınmış fıkra kahramanı ya da
fıkra tipi
Nasreddin hoca konusundaki yeni
tespitler, yeni bilgiler yer almaktadır.
Örneğin,
birçok yeni
bilginin yanı sıra, Nasreddin Hoca’nın hicri 683
yani milâdi 1285 yılında öldüğünü gösteren mezar
kitabesinin varlığı da kesin olarak
ispatlanıyor. Kitapta ayrıca, 16. yüzyıldan
günümüze kadar geçen süre içerisinde yazma ve
basma kitaplarda, diğer kaynaklarda ve halk
ağzında anlatılan 1555 fıkra vardır. Kitaptaki
tüm fıkraların derlendiği kaynaklar gösterildiği
gibi, yerli ve yabancı önemli yayınlardaki
yerlerine ve bulunabildiği kadar çeşitlemelerine
de işaret edilmektedir.
Nasreddin
Hoca ve 1555 Fıkrası,
Nasreddin Hoca’ya bağlı
olarak anlatılan fıkraların hemen hemen tamamını
içermektedir.
Nasreddin
Hoca ve 1555 Fıkrası,
birçok alanda,
Türkiye’de ve Dünyada ilk olma özelliğini
taşımaktadır. Şöyle ki: Bu kitapta, 1480 yılında
bitirilen
Saltukname’den, 1532 yılında bitirilen
Letaif’ten
ve 15.-19. yüzyıllar arasında kaleme alınan
otuzdan fazla Nasreddin Hoca yazmasından
derlenen 482 Nasreddin Hoca fıkrası vardır.
Nasreddin Hoca yazmalarından ilk kez bu sayıda
fıkra derlenip karşılaştırılarak
yayınlanmaktadır. Bu kitapta, Dr. Mustafa
Duman’ın kitaplığında bulunan ve onun tarafından
basma Nasreddin Hoca kitaplarının prototipi
olduğu tespit edilen
Menâkıb-ı
Nasreddin Efendi adlı yazmanın tam metni de
verilmektedir.
Nasreddin
Hoca ve 1555 Fıkrası’nda,
Türkiye’deki yazılı ve
sözlü kaynaklardan derlenen 857 fıkra vardır. Bu
sayı bir rekordur. Kitapta, Türkiye dışındaki
kaynaklardan derlenen 698 fıkra yer almaktadır
ki bu sayı da Türkiye’deki yayınlarda bir
ilktir. Ve nihayet kitapta 38 ulus ve halktan
derlenen toplam 1555 Nasreddin Hoca fıkrası
vardır ki bu sayı da Türkiye’de ve dünyada bir
ilktir.
Heyamola
Yayınları,
Türk dünyasının ortak
fıkra tipi, pek çok halkın şakacılık,
hazırcevaplılık ve keskin zekâ sembolü olan
Nasreddin Hoca ve 1555 Fıkrası adlı başyapıtı
yayınlamış olmaktan onur duymaktadır. Heyamola
Yayınları,
Nasreddin Hoca’nın 800. doğum yılı
olarak kabul edilen 2008 yılında yayınladığı bu
kaynak kitapla onun ve fıkralarının tanıtılması
yolunda önemli bir hizmet yaptığına inanmaktadır.
| 
