Anadolu’nun günümüze ulaşan tek Bizans destanı Digenēs Akritēs,
Tarih Yurt Vakfı Yayınları’ndan çıktı. Basileios Digenēs Akritēs
adlı bir kahramanı konu alan destan, aynı zamanda Anadolu’nun
ortaçağına ait önemli bir tarihsel kaynak.
Tarih Yurt Vakfı Yayınları tarafından
yayımlanan Digenēs Akritēs, Anadolu'nun günümüze ulaşan tek
Bizans destanı. Bu destan, Basileios Digenēs Akritēs adlı
kahramanın soyunu, kahramanlıklarını, evliliğini, vahşi
hayvanlara ve insanlara karşı verdiği mücadeleleri ve sonunda
ölümünü konu ediniyor.
1868'de Trabzon'da Sümela Manastırı kütüphanesinde ortaya
çıkarılan ilk nüshasının 1875'te yayımlanmasına kadar unutulmuş
olan Digenēs Akritēs, Fransız Chanson de Roland ya da İspanyol
Cantar de mío Cid gibi ortaçağa ait diğer destanlardan farklı
olarak milli bir destan niteliği taşımıyor. Fransız ve İspanyol
destanlarında Hıristiyan bir kahraman Müslümanlara karşı
savaşıyor. Digenēs Akritēs'te ise kahramanın babası
Hıristiyanlığı kabul eden bir Arap emiri ve Digenēs çoğunlukla
Hıristiyan haydutlara karşı savaşıyor. Bu çelişkili durum,
kahramanın adına da yansıyor; digenēs ‘çift soylu' anlamına
gelen bir sıfat iken, akritēs ‘uç beyi, uç askeri' anlamını
taşıyor. Bu melez kimlikli kahramanın canavarlar, haydutlar ve
savaşlarla dolu hayatı, hakkında çok az bilgi sahibi olduğumuz
Anadolu'nun ortaçağına ait önemli bir tarihsel kaynak aynı
zamanda.
Richard C. Dietrich'in destanın farklı nüshalarını
karşılaştırarak çevirdiği ve yayına hazırladığı bu Bizans
destanı, yine Dietrich'in açıklayıcı giriş yazısıyla
yayımlanıyor.
* Yazar dostlar: Karadeniz Bölgesi, Gezi, Folklor ve
yöresel tarih ile ilgili kitaplarınız hakkında bilgi
bu köşede
tanıtalım
