Bayburt ili 40 derece 37
dakika Kuzey Enlemi ile 40 derece 45 dakika Doğu boylamı, 39 derece 52
dakika Güney enlemi ile 39 derece 37 dakika batı boylamları arasında yer
alır. Doğusunda Erzurum, batısında Gümüşhane, kuzeyinde Trabzon ve Rize,
güneyinde Erzincan illeri ile çevrili Anadolu’ nun kuzey doğusunda Çoruh
Nehri kenarında ve denizden 1550 m. Yükseklikte kurulmuş 3739 km² yüzölçümlü
bir ildir. Bayburt ve çevresi yeryüzü şekilleri bakımından genel olarak üç
bölümden oluşmaktadır. Birincisi ; sahanın batı yarısını oluşturan Bayburt
ovası, ikincisi ise akarsuların oluşturduğu vadiler ve üçüncüsünü de ;
yörenin etrafını çevreleyen ve doğu yarısında yer tutan dağlık alanlardır.
OVALAR : Yaklaşık olarak 900 km²’ yi bulan Bayburt ovası, esas itibariyle
dört bölümden oluşmaktadır. Güneydoğu bölümünü oluşturan Keçevi düzü 1600 –
1750 metreler arasında yer tutar, batı kesiminde yer alan Mormuş düzlüğü
1550 – 1600 metreler arasındadır. Üçüncü bölümü oluşturan Aydıntepe ovası,
kuzeyde yer alır.
Bu ovanın yükseltisi 1450 – 1550 metreler arasındadır. Dördüncüsü ise
kuzeydoğuda, Değirmencik suyu ile Çoruh nehrinin birleştiği kesimde, Bayburt
şehrinin kuzeyinde yer alan Düzeker ovasıdır. Yüzölçümü bakımından az olan
bu ovanın uzunluğu 35 km , genişliği 10 km’yi geçmez, yükseltisi ise diğer
üç ovadan az olup, 1400 – 1500 metreler arasındadır. Bu ova ve düzlüklerin
kuzey ve güneyinde yer alan birikinti yelpazeleri üzerinde yerleşme
merkezleri ve bilhassa köyler kurulmuştur.
DAĞLAR : Dağlık alanlar saha yüzölçümünün % 45’ ini oluşturmaktadır. Bayburt
Ovası’nın etrafında sahanın doğu yarısında dağlık alanlar yer almakta ve
ovanın
Kuzeyinde ve güneyinde yüksek sıradağlar bulunmamaktadır. Güneyde yer alan
dağların başlıcaları ; batıdan doğuya doğru, Pulur (2300 m) , Otlukbeli
(2520 m), Saruhan (2400 m), Çoşan (2963 m), Kop (2600 m) ve Çavuşkıran (2580
m) dağlarıdır. Sahanın kuzey kesimindeki dağlar ; batıdan doğuya doğru,
Zülfe (2750 m), Kemer (2856 m), Soğanlı (2750 m), Haldizen (3000 m), Kırklar
(3350 m) dağlarıdır. Çoruh nehrinin çizmiş olduğu yayın orta bölümünde
oluşan sahanın doğu kesiminde , nispeten yüksek tepeler (2250 – 2500 m) yer
almaktadır. Kaledere tepesi (2500 m), Ziyaret tepesi (2400 m) gibi.
YAYLALAR : İlimiz, Coğrafi konumuyla, ülke genelinde fazlaca yaylaya sahip
illerinden biridir. Yaylalarımız genel olarak Kop ve Soğanlı dağlarında
bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Aydıntepe, Akbulut, Cumavank, Otlukbeli,
Yazyurdu, Yoncalı, Tohnovi, Çtavdar, Somarova, Karakay, Menge, Seydiyakup,
Gökçedere, Dumlu, Günbuldu, Şur, Irmak, Eser, Çukur, Ardıçgözü, Armutlu,
Göloba, Çençül ve Kop yaylaları.
AKARSULAR :İlin ve ülkemizin en önemli su kaynaklarından biri olan Çoruh
Nehri kaynağını Mescit dağlarından 3239 m. Alarak il sınırlarına güney
doğudan girmektedir. Nehrin oluşması esnasında Masat vadisinden gelen ana
kaynak ile Kop dağlarının eteklerinden gelen kop suyu maden bucağında
birleşirler, alt kısımlarındaki diğer küçük Derelerin sularını da toplayan
Çoruh nehri, şehre ulaşır. Şehir yerleşiminin orta bölümünden güney – kuzey
doğrultusunda geçen Çoruh aynı yönde akışına bir süre daha devam eder.
Düzeker ovasında diğer önemli yan kolu olan Değirmencik Suyunu alır.
Değirmencik suyu Otlukbeli ve Pulur dağlarından kaynağını alan Beşpınar
deresi ile Pulur (Gökcedere) deresinin Mormuş ovasında birleşen suyu ile
Akşar ve Sorkunlu derelerinin sularından oluşur. Çoruh nehri Değirmencik
suyunu aldıktan sonra suları iyice çoğalır ve dirsek yaparak doğuya yönelir.
Daha sonra nehir dar ve derin olan Çoruh vadisine girer ve batı doğu
doğrultusunda akışına devam ederek ili terk eder.
GÖLLER : İlimiz gölleri genelde krater gölleri olup, Soğanlı Dağları
üzerinde yer almaktadır. Bunlardan bazıları Haldizen (Balıklı Göl), Göloba
(Atlı Göl) v.s.
İKLİM : Bayburt’ta doğu Karadeniz iklimi ile doğu Anadolu iklimi arasında,
karasal özellikleri ağır basan bir geçiş iklimi hüküm sürmektedir. Bu
nedenle yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçmektedir.
Ancak, gerek ortalama yüksekliğin azlığı, gerekse vadiler sisteminin
oluşturduğu “Mikroklima” sayesinde Doğu Anadolu’ ya göre iklim yumuşaktır.
Yaz günleri genellikle Mayıs – Eylül ayları arasında kendini göstermektedir.
Bayburt’ta yağışlı günler 102, ortalama yağış 433,4 mm’dir. En yüksek
sıcaklık 36,2 C (20.07.1962) ve en düşük sıcaklık –26,2 C (29.01.1964),
ortalama ısı ise 7,0 C derecedir.
BİTKİ ÖRTÜSÜ : Bitki örtüsü açısından çeşitlilik göstermesine rağmen, zengin
değildir. İl arazisinin % 27’si ekilebilir arazi, % 2’si Çayır, % 3’ü Orman,
% 49’u Mera ve yayla, %19’u ise kayalık ve bozkırdır.
ORMANLAR : Çok eski yıllarda çamlık olduğu bilinen bu yörede, bilinçsiz
kesim, yangın ve teknolojik hareketler sonun da bu gün orman yok denecek
kadar azdır. Çoruh vadisi bölümlerinde meşenin hakim olduğu dağınık ağaç
toplulukları mevcuttur. Yer yer kızıl çam, ardıç, gürgen, yabani armut
(ahlat) ve bodur dağ kavaklarına rastlanmaktadır. Su kaynakları boyunca
kavak ve söğüt ağacı varlığı da önemli yer tutmaktadır. Son yıllarda
ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmiş olup, Bayburt Valiliğince 1995
yılında projelendirilerek uygulamaya konulan Aslan Dağı Vilayet Ormanına bu
güne kadar toplam 624.438 adet sarı çam, akasya, alyantus , S.söğüt,
N.söğüt, Süs ağacı, Akçaağaç ve Y. Akasya türlerinden ağaçlar dikilmiştir.
2001 yılında ağaçlandırma konusunda Bayburt Valiliğince yeni bir atağa
kalkılmış, her köye 1 orman projesi çerçevesinde Değirmencik Köyü sınırları
içerisinde bulunan Kızıldağda , Kızıldağ Vilayet Ormanı adı altında 1500
dönüm arazi sürülerek , dikime hazır hale getirilmiştir. Yine Mutlu ve Balca
köylerinde de 200’ er dönümlük arazi sürülerek dikime hazır hale
getirilmiştir. Bu araziler 2002 yılı ilkbaharında ağaçlandırılacaktır.
Ağaçlandırma projeleri çerçevesinde yine Bayburt Valiliğince Yeşil Koridor
projesi uygulamaya konmuş ve Bayburt’a hangi yönden gelinirse gelinsin Yeşil
bir Koridordan geçmesi amaçlanarak Bayburt – Erzurum , Bayburt – Gümüşhane ,
Bayburt – Erzincan karayolları yol kenarlarında ağaçlandırma çalışmaları
başlatılmıştır. Ayrıca Bayburt Valiliğince Bayburt – Erzurum karayolu
üzerinde gez köyü mevkiinde Çoruh Kıyısı Vilayet Ormanı adı altında bir
proje başlatılmıştır. Ayrıntılı bilgiler projeler kısmındadır.
BAYBURT
LINKLERI
