RESİMLER
| |
|
|
| |
Yukardaki logoyu tıklayarak Bağımsız Karadeniz
Gazetesini okuyabilirsiniz.
Dünyanın tüm televizyonlarını Canlı seyretmek,
tüm gazeteleri tek bir sayfadan okuyabilmek için önemlilinkler.com
www.onemlilinkler.com
sitesini sık kullanılanlara ekleyin.
|
|
|
Bayburt tarihi
Bayburt Kuzeyde Trabzon ve Rize,Doğuda
Erzurum ,Güneyinde Erzincan ve batısında Gümüşhane illeri ile
çevrelenmiştir. Anadolu'da İ.Ö. 1700'lü yıllardan 1200'lü yıllara
kadar hüküm süren Hitit kaynaklarında "Azzi-Hayaşa" olarak anılan
bölge, Bayburt'unda içinde bulunduğu Doğu Karadeniz bölgesinin iç
kısımlarıdır. Azzi ve Hayaşa adları genellikle birlikte geçmektedir.
İ.Ö. 9. YY. Da Urartu egemenliğine giren bölge İ.Ö. 720-665 yılları
arasında Kafkaslar üzerinden gelen Kimmer ve İskit akınlarına
uğramıştır. İ.Ö. 5. YY yazılan Herodot tarihinde ise bölgenin adı
"Haldiler" in ülkesidir.
I.Ö II. yy'da doğu Karadeniz de pontus krallığı kurulmuş ve kısa
zamanda Roma İmparatorluğunun korkulu rüyası haline gelmiştir.
Krallığın sınırları kırım ve Ege ye kadar uzanmıştır. Roma
ordularının İ.Ö. 65 yılında başlattığı saldırılar sonucunda Pontus
Devleti yıkılmış ancak bir kısım hazinenin saklandığı Bayburt kalesi
İ.Ö. 40lı yıllara kadar direnerek düşen en son kale olmuştur Çoruh
Vadisi Arap akınları ile daha Halife Hz .Ebubekir ve Hz.Ömer
zamanında tanışmıştır. Emevi orduları 705 yılında bu bölgeyi
yağmalayıp ele geçirdiler.715'de bu bölgeyi Bizanslılar geri
aldılar. 850 yılında Malatya'nın Arap valisi , emrindeki tüm
birliklerle Trabzon yöresini istila etti. Bu tarihten itibaren
Bayburt çevresi Müslüman Türkler ile Bizans yönetimi arasında
sürekli çekişme alanı oldu. Çünkü artık Türkmenler de Azerbaycan
üzerinden Anadolu'ya doğru yayılmaya başlamışlardı Romanos II
zamanında 960 yılında Anadolu'daki Oğuz sayısı 200 bin çadırı
bulmuştu 1048 yılında Haldiya eyaletinin kırsal kesimi bütünüyle
Türklerle dolmuştu. 1054 yılında Büyük Selçuk Sultanı Van
civarındaki kaleleri bir bir fethederken üç kola ayırdığı
kuvvetlerinin bir bölümü de bu bölgeye gönderilmişti.
1071 Malazgirt zaferinden sonra Türkler Anadolu'ya daha yoğun bir
biçimde göç etmeye başladılar .Emir Abdul Kasım 1074'te Erzurum'da
ve Çoruh havzasında egemenlik kurdu,1080'de Saltukoğulları
devletinin temellerini attı.1081'de Ebu Yakup ve İsa Börü adlı
kumandanları Kars,Ardahan ve Gürcistan içlerine kadar uzanan yerleri
zaptettiler. Kıyı kesimlerini de haraca bağladılar. 1096'da Birinci
Haçlı Seferi sırasında Bizans İmparatoru Aleksi ordusunu
Danişmendliler üzerine gönderdi. Aynı anda Trabzon'un Bizans yanlısı
valisi Teodor Gabras da Gümüşhane ve Bayburt'u zaptetti. Emir
Danişmend Trabzon kuvvetlerini Şebinkarahisar'da yendi. Danişmendin
oğlu Seyfettin İsmail Bey, Bayburt'u kurtardı.
Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu'ya 1284'te itibaren yurtluk arayan
yeni Türkmen göçleri oldu. 14.yy.da , Bayburt yöresinde sözü geçen
Akkoyunlu aşiretiydi. Timur'un 1402 Ankara savaşını kazanmasından
sonra bölge bir süre için Timur'un oğlu Mirza Halil Sultanın
yönetiminde kaldı.
1461 yılında Fatih'in donanması Karadeniz'e açılırken kendiside kara
ordusu ile yola çıktı. Fatih Bayburt civarın üs olarak kullandı.
Tıpkı yıllarca önce Alaaddin Keykubat'ın yaptığı gibi ordusunu
burada ikiye ayırdı. Batıdaki Rumeli ordusunu Sadrazam Mahmut
Paşa'nın emrine verdi kendiside doğudan Trabzon'un fethine çıktı.
Fatih'in Otlukbeli zaferinden sonra bile Bayburt bir süre daha
Akkoyunluların daha sonrada Safevilerin egemenliği altındaydı. Yavuz
Çaldıran zaferinden sonra Tebrize giderken Bayburt'un fethi için
vezirlerinden Bıyıklı Mehmet Paşayı göndermiş fetih 17 Ekim 1514 'de
gerçekleşmiştir.
1553'de Şah Tahmasb'ın Bayburt üzerine karşı saldırısı da
Osmanlıların galibiyeti ile sonuçlanmıştır. 19.yy. sonlarında
Şemsettin Sami'nin ''Kamus-ül ALAM''ın da 3 hamam,481 dükkan, 40
han,1 tabakhane,1mumhane ve 1 boyahaneden bahsedilmektedir. 1828 de
Osmanlılar Yunanistan la savaş halindeyken bunu bahane eden Çarlık
Rusya'sı, Erivan Kontu Paskeviç yönetimindeki ordularıyla doğudan
Osmanlı topraklarına saldırmışlardır. Seraskar Osman Paşa'nın Hart
ta {Aydıntepe}topladığı Türk kuvvetleri ile General Burtsov
kumandasındaki Rus kuvvetleri arasında 31 temmuz 1829 günü çok kanlı
bir savaş oldu. Türk tarafından 150 kadar şehit verildi.1000 kadar
Rus ta öldürüldü Ruslar yenildi. Ekim 1829 da Ruslar antlaşma gereği
Bayburt'u terk ettiler ancak işgal sırasında kale içi mahallesi bir
daha onarılmayacak ve içinde yaşanılmayacak biçimde tahrip
edilmişti.
I.Dünya Savaşının başlarında Osmanlı bayrağı ile Karadeniz de
dolaşan Alman Göben (YAVUZ) ve Breslav (MİDİLLİ) zırhlıları Rus
limanlarını topa tutunca aradıkları fırsatı buldular.1 Kasım 1914
günü Rus Ordusu Doğu sınırlarımıza saldırdı. Rusların yanında
İngilizler de açıktan açığa Ermeni komitelerine destek sağlamış
onları kışkırtmışlardı Ermeniler kitlelerle halinde Rus taburlarında
görev aldılar. İçeride kalanlarda sürekli Türklere
saldırıyorlardı.1915 de Türkleri arkadan vuran Ermenilerin toptan
Irak a zorunlu göçleri sağlanmıştır. Ancak savaşın sonunda dönenler
daha düşmanca davrandılar. Bayburt Ermeni çetelerinin eline geçti.
Bayburt'un en karanlık günleriydi bu günler. Bayburt 16 Temmuz 1916
da işgal edildi. Halk Ruslardanve onların işbirlikçisi Ermenilerden
çok zulüm gördü.
Yaşlı - Genç, kadın erkek demeden bir çok insan "Taşmağazalar" 'a
kapatılıp yakıldılar. Türk askerlerinin ve Bayburt halkının düşmana
karşı 2 Mart 1916 da başlayan ve 5 ay süren Şanlı Kop savunması
tarihine "İkinci Plevne Destanı" olarak geçmiştir. Bu savunma
sırasında Bayburt halkının bir bölümü de Sivas,Tokat,Çorum ilerine
göçmüşlerdi. Bayburt'un üzücü düşman işgalinde 18 ay,dört gün kaldı.
Kesin olarak kurtuluşunun tarihi "21 ŞUBAT 1918" dir. İdari yapısını
uzun yıllar Sancak Merkezi olarak sürdürmüş olan Bayburt 5 Aralık
1887 tarihinde özel Meclis kararıyla Erzurum a bağlı bir kaza haline
dönüştürülmüştür. Bayburt 1927 yılında Gümüşhane ye bağlanmış ve
nihayet 15 Haziran 1989 tarihli ve 3578 sayılı yasa ile il statüsüne
kavuşmuştur
BAYBURT
LINKLERI
|
|
| |
