ZURNA
zurna müz.
Doğu
Karadeniz folklorunda nadiren ve mutlaka bas davul eşliğinde kullanılan
(Trabzon’da Akçaabat, Giresun ve Ordu’nun iç bölgelerinde) ahşap, yedi
delikli nefesli saz adı.
Codex Cumanicus’ta suruna olarak kayıtlı olan enstruman (CCM fol. 45a)
adının Farsça surna kelimesinden ödünç alındığı yaygın kanaattir:
< Farsça sur “festival” + nay “kamışlı” FMI 485.
Bununla birlikte Arapça sûr “boynuzdan yapılma büyük boru” OSM 964” + Farsça
“kamış” OSM 810 ihtimali de gözden çıkarılmamalıdır.
Eski İran dilinde “sur” kelimesi bir boynuz çeşidi olarak kayıtlı olup
ikinci ihtimali güçlendirmektedir FMI 485.
Anadolu’da düğünlerde, askere uğurlama törenlerinde, halk oyunlarında,
seyirlik köy oyunlarında davulla birlikte kullanılmaktadır.
Anadolu’da şimşir, dişbudak, ıhlamur, kızılcık, ceviz ve ardıç ağacından
imal edilen zurna büyüklük ve ses rengine göre kaba zurna, orta kaba zurna
ve cura zurna (Zil Zurna) olmak üzere üç çeşittir.
Zurnayı oluşturan parçalar Anadolu terminolojisinde yöresel farklılıklar
göstermektedir:
Baş ve çatal bölümü (zaynak [Ankara], nazik [Abdallarda], ula [Uludağ],
çatal [Çankırı], zinak [Diyarbakır], nezik [Gazian-tep], fasla [Kırklareli],
zaynak [Kürtçe]) boru kısmı (metef [Ankara], metem [Abdallar], çığırdan
[Uludağ], demir [Çankırı], bülbülük [Diyarbakır], kanel [Kırklareli], me-tef
[Kürtçe], lüle [Sivas]) FMI 487.
nefesin varisa zurna çal
dey. Altından kalkamayacağın işe girişme
anlamında kullanılan bir deyim (Trabzon)
zurna vurmak dey. Önemsememek, ciddiye almamak (Rize), SK1 292
Bk. kemane vurmak
Kaynak: Özhan Öztürk.
Karadeniz Ansiklopedik
Sözlük.Heyamola Yayıncılık. İstanbul. 2005. ISBN: 975-6121-00-9.
*Yazarın izniyle Kısaltılarak
aktarılmıştır. Tüm yasal hakları saklıdır ve kaynak gösterilmeden alıntı
yapılamaz.
Ayrıca BAKIN
Kemençe, Karadeniz
kemençesi
Karadeniz kemençe yapımı ve trabzonlu kemençe
ustaları
Karadenizli kemençe ustaları, karadenizli
kemençeciler
En Güzel karadeniz Müzik ve horon
videoları
Karadeniz müziği
En Güzel karadeniz Müzik ve horon
videoları
Hüseyin dilaver'in müziği ve hayatı
Horon ve kemençe videoları
horon
Lazlar'in kemençesine artik elektro ve tekno eşlik
ediyor
Mustafa Duman'la söyleşi
Oktay üst, Laz kemençeci Oktay ÜST
Ziynet Sönmez, Zinnet Sönmez
Karalahana Radyo karadeniz mp3
kemençe yapımı, akyazı kemençe yapımcısı Fatih Şatır
| 
