Karadenizli Kemençe ustaları

 

·       Halil Kodalak: 1878 yılında, Görele’nin Karadere köyünde doğmuştur.

Lakabı Karaman olup kemençeyi Kandahor köyünden Kuyucuoğlu ile Tuzcuoğlundan öğrenmiş, Piçoğlu ve Durkaya’nın ustasıdır.

·       Rize’li Sadık (Aynacı): 1888 yılında, Rize’nin Yeniköy mahallesinde doğmuştur.  1946 yılında İstanbul’da vefat etmiş olup, plak kayıtları mevcuttur.

·       Fehmi Alan: 1900 yılında Maçka’nın İpsela (Ocaklı) köyünde doğmış, 1958 yılın-da vefat etmiştir.

·       Piçoğlu Osman (Gökçe): 1901 yılında Görele’nin Daylı köyünde doğmuş, 1946 yılında İstanbul’a yaptığı bir gemi yolculuğunda vefat etmiştir. Lakabı, ustası Halil Kodalak’ın bir kızgınlık anında sarfettiği “Ula piçoğlu piç” sözünden kalmıştır.

Görele tarzı kemençe stilinin ardıllarını etkilemesinin yanısıra tüm zamanların en sevilen kemençecilerinden biri olmuştur.

·       Salanoy’lu Mehmet (Yavuz): 1908 yılında, Maçka’nın Salanoy mezeresinde doğmuş, 1974’de İstanbul Zeytinburnu’nda vefat etmiştir.

·       Hüseyin Dilaver: 1910 yılında Sürmenenin Aso köyünde doğdu. Kemençe çalmayı aynı köyde bulunan yaşlı bir Rumdan öğrendi. 1937-1941 yılları arasında Trabzon’da fırıncılık ve Karbük Demirçelik iş-letmesinde memur olarak çalıştıktan sonra önce Adapazarı sonra İstanbul’a yerleşti. 1964 yılında vefat eden Hüseyin Dilaver kemençe tekniği, geniş repertuarı ve özellikle denizci türküleriyle ardılları üzerinde en çok iz bırakan sanatçıdır.

·       Durkaya Kemal (İpşir): 1911 yılında Görele’nin Ardıç köyünde doğmuş ve 1988 yılında vefat etmiştir.

 

 

·       Hasan Tunç: 1913 yılında Maçka’nın Mağura köyünde doğmuştur. Yedi çocuklu bir ailenin en büyük oğlu olan Tunç 9 yaşında geçirdiği bir kaza sonucu sağ gözünü kaybetmiştir. Asıl mesleği yorgancılık olma-sına karşın İstanbul radyosunda uzun süre program yapmış, 1986 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.

·       Osman Genç: 1915 yılında Maçkanın Soldoy köyünde doğmuştur.

·       Hasan Duman: 1920 yılında Ordu merkez Uzunmusa köyünde doğmuştur.

·       Hasan Sözeri: 1921 yılında Rize’nin Portakallık semtinde doğmuş, Ankara Rad-yosu’nda “Karadenizden Sesler” programı yapmış, 1970 yılında Ankara’da vefat etmiştir.

·       Ferhat Özyakupoğlu: 1921 yılında, Maçka’nın Meksila köyünde doğdu. Kahvecilik yapan ve bir süre Ankara Radyosu’nda çalıştıktan sonra 1974 yılında vefat etmiştir. Lazutlar salkım saçak adlı türküsüyle tanın-mıştır.

 

 

·       Bahattin Çamurali: 1928 yılında Sürmene’nin Cida köyünde doğmuştur. 1991 yılında İstanbul’da vefat eden Çamurali, gerek derlediği ve bestelediği türküler gerekse kemençe tekniği açısından tüm zamanların en iyi kemençecilerindendir.

·       Ali Rıza Temelli: 1930 yılında Sürmene’nin Gölansa mahallesinde doğmuştur.

·       Koryana’lı Hüseyin (Köse): 1938 yılında Akçaabat’ın Koryana köyünde doğmuş, 1996 yılında vefat etmiştir.

 

 

·       Fahrettin Dilaver: 1931 yılında Sürmene’nin Aso köyünde doğmuş olup, Hüseyin Dilaver’in oğludur. Hayatının bir bölümünü Almanya’da geçiren ünlü kemençeci 2003 yılında vefat etmiştir.

·       Sami Mataracı: 1931 yılında Maçka’nın Mataracı köyünde doğdu, asıl mesleği yorgancılıktır.

·       Ahmet  Yanık: Şalpazarı’nın Yanık köyünde 1935 yılında doğmuş, 1996 yılında vefat etmiştir.

·       Sinan Kaya: 1937 yılında Maçka’nın Mağura köyünde doğmuş, 1957-60 yılları arasında İstanbul Radyosu’nda kemençe programları yapmıştır.

·       Katip Şadi: 1938 yılında Görele’nin Derekuşçulu köyünde doğmuştur. Görele stilinin yaşıyan tek büyük üstadıdır.

·       Mehmet Sırrı Öztürk: 1938 yılında, Görele’nin Kemikli mahallesinde doğmuş olup, Piçoğlu’nun talebesidir.

·       Saffet Genç: 1941 yılında Maçka’nın Soldoy köyünde doğmuştur.

·       Şevket Köroğlu: 1947 yılında Akçaabat’ın Sıdıksa köyünde doğmuştur.

·       Hacı Kahvecioğlu: 1952 yılında Ak-çaabat Eriklide doğmuştur.

·       Ali Çinkaya: 1953 yılında Şalpazarı’nın Doğancı köyünde doğmuş, 1994 yı-lında vefat etmiştir.

 

·       Yusuf Cemal Keskin: 1954 yılında, Dernekpazarı Zezonaza köyünde doğmuştur. Gençliğinde Görele tarzından ardından Çamurali’nin stilinden etkilenmiş zamanla  sürat ve ritm açısından benzersiz kendi stilini bulmuştur. Çok sayıda kaset dolduran Keskin, gerek derlediği ve bestelediği türküler açısından gerekse bir dönem 4 telli kemençe kullanması gibi deneysel olandan kaçınmamış bir müzisyen olup, Trabzon tarzı kemençenin yaşayan üstadlardan birisidir.

·       Hayri Yaşar Karagülle: 1954 yılında Akçaabatta doğmuştur.

·       Sait Uçar: 1957 yılında Tonya Ağasar’da doğmuştur.

·       Dursun Dereli: 1960 yılında Of’ta doğmuştur.

·       Hüseyin Bıçak: 1965 yılında, Giresun’un Dereli kazasının Çalca köyünde doğmuştur.

Karadeniz’li  mübadil Rum kemençeciler:

 

 

·       Stavris Petridis  (Trabzon Maçka)

Basit ve geleneksel çalma tekniğiyle öne çıkmasa da Karadeniz’linin duygu dünyasını belki de en iyi yansıtan tüm zamanların en iyi kemeçecilerinden birisidir.

Ekagien ke to Tsambasin" ve "Afino gia” adlı bestelerin de sahibidir.

 

 

·       Gogos Petridis (Bk. Gogo)

Yunanistan’da Kalamria’daki evinin önüne heykeli dikilen ve  mükemmel çalma sitilinden dolayı kemençenin Patriği olarak nitelendirilen tek kemençeci olan Gogos, 10 yaşındayken eevlenmiş ve Kostaki, Sava ve Stavri adında üç çocuk sahibi olmuş, tüm yaşamı boyunca kemençe çalmış, 1983 yı-lında vefat etmiştir.

·       Michalis Kaliontzidis

Veria’da oturan genç neslin parlak yıldızı aynı zamanda keman da çalmakta ve bir müzik okulu işletmektedir.

·       Kostas Theodosiadis

Yeni nesil kemençecilerden birisi olup adını geleneksel türküleri yorumladığı “Trapezoundetka” adlı CD serisi ile duyurmuştur.

 

 

·       Nikos Papavramidis

Türkçe türkülerde okuyan Gümüşhane’li kemençeci mübadele öncesi Trabzon’da sevilen bir kemençecidir.

Trabzon’lu yazar Ömer Asan’ın “Niko’nun kemençesi” adlı hikayesinin esin kaynağıdır.

 

 

·       Giorgoulis Kougioumtzidis

Yorgulis Kuyumcidis, Gogo’nun öğrencilerinden birisi olup “Papou” lakabıyla tanın-maktadır.

·       Kostakis Petridis

Gogo’nun oğlu olup inanılmaz yay tekniğiyle tanınmaktadır.

·       Andreas Kiougioumzidis

Yorgulis’in oğlu olup genç kuşağın iyilerindendir.

·       Kostas Siamidis

Yeni kuşak kemençecilerin parlayan yıldızı 1983 yılında şarkıcı Chrisantho ile 2000 yılında Fuat Saka ile de çalışmıştır (Lazutlar II, III)

 

·       Giannis Vlastimiadis

Bol alkol ve sigaranın yıprattığı boğuk sesiyle bol küfürlü türküler söyleyen tüm zamanların en çok sevilen ve aynı oranda sevilmeyen kemençecilerinden birisi olup, 2001 yılında Selanik, Kalamaria’da vefat etmiştir. Lakabı Çanakali’dir.

·       Dimitris Kougioumtzidis

·       Pella yakınlarındaki Nea Zoi köyünde yaşayan kemençecinin sadece Chrisantho’ya eşlik eden kayıtları mevcuttur.

·       Panagiotis Alsanidis

Kemençeyi tulum gibi akort ederek çalmasıyla tanınan Kalamria’lı bir kemençecidir.

 

 

·       Makedonya’da bulunan Alonakia köyünde doğmuş, Atina’ya yerleşmiş geleneksel türküleri çalıp söyleyen bir kemençecidir.

 

 

·       Aristidis Mihailidis

Makedonya’da Pella’da Skidra köyünde yaşayan yeni kuşak kemençecilerden birisi olup, eşi de kemençecidir.

·       Theodoros Pavlidis

Daha çok karşılama ve çiftetelli tarzı türküler söylemekte ve çalmaktadır.