RESİMLER
| |
|
|
| |
|
|
Amasya
tarihi eserler
Amasya Kalesi
Şehrin savunmaya en uygun mevkii olan Harşena
Dağı üzerinde kurulmuştur. Kalenin önemli tepe
noktası kesme, sur duvarları moloz taşlardan
yapılmış olup, Yeşilırmak'ın kıyısına kadar 8
müdafaa kademesine sahiptir. Kalede Cilanbolu
denilen ve kalenin orta yerinde giriş kapısının
hizasında yüksekçe bir yerden kayaya oyulmuş 150
basamakla aşağıya inilen 8 metre çapında dehliz
(gizli yolpoterne) vardır. Yine kalede
sarnıçlar, su depoları, eteklerinde Osmanlı
dönemine ait hamam kalıntıları ve kayaya oyulmuş
Pontus Kral Mezarları bulunmaktadır. Kalenin sur
duvarlarının çoğunluğu ayakta kalmıştır.
Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı
döneminde genelde askeri amaçlı kullanılmış ve
defalarca onarım görmüştür.
Kral Kaya Mezarları
Amasya Kalesi (Harşena) eteklerinde düz bir
duvar misali dikine uzanan kalker kayalara
oyularak yapılmış olan 5 adet mezar yapı
itibariyle en büyükleri mevkii itibariylede
şehre hakim bir yerde oldukları için ilk bakışta
dikkati çekmektedir. Çevreleri oyularak ana blok
kayadan tamamen ayrılmışlar bir birine kaya
bloklarına merdivenlerle bağlanmışlardır. Sayı
itibariyle vadi içerisinde irili ufaklı toplam
18 adet kaya mezarı bulunmaktadır. Amasya'da
doğan ünlü coğrafyacı Srabon'un (M.Ö. 63-M.S. 5)
verdiği bilgiye göre kaya mezarları Pontus
Krallarına aittir.
Aynalı Mağara
Amasra çevre yolunun Samsun güzergahından sağa
ayrılan Ziyaret Beldesi yolu üzerinde şehir
merkezine 3,3 km. uzaklıktadır. Kral Kaya
Mezarlarının en iyi işlenmiş ve tamamlanmış
olanıdır. Yerden dört basamakla çıkılan 1.65 m.
yüksekliğindeki mezar düz satıhlı bir kayaya
oyulmuştur. Genişliği 9.8 m. Yüksekliği 13 m.
dir. Mezar ile kaya arasında rutubet olmaması
için üç taraftan 1'er metre genişliğinde aralık
bırakılmıştır. Dikdörtgen bir kapıdan girilen
mezarda dikdörtgen ve kare şeklinde iki oda
vardır. Asıl mezar odası dikdörtgen olanıdır.
Kare şeklindeki odada Bizanslılar döneminde
yapılmış freskler (duvar süslemesi) yer alır.
Tonoz kısmında 6'sı sağda, 6'sı solda olmak
üzere 12 havari tasviri ile kuzey ve güney
duvarlarında bir takım kadınlı erkekli figürler,
doğu cephesinde ise İsa, Meryem ve Yoannes'ten
oluşan bir kompozisyon bulunmaktadır. Alınlık
kısmında THE APXI IEPEY (Büyük Rahip Tes) yazısı
vardır.
Ferhat Su Kanalı
Kentin su ihtiyacını karşılamak için Helenistik
Dönemde yapılmış olan su kanalı yaklaşık 75 cm.
genişliğinde 18 Km. uzunluğundadır. Terazi
sistemine göre kanallar oyularak, tunel açılarak
bazı yerlerinde duvarlar örülerek inşaa
edilmiştir.
Burmalı Minare Cami
Selçuklu Sultanı Gıyaseddin Keyhüsrev II.
zamanında Vezir Necmeddin Ferruh Bey ve kardeşi
Haznedar Yusuf tarafından yaptırılmıştır. (1237
- 1247) bir çok tamir ve restorasyon sonucu
orjinal görünümünü kaybetmiştir.Kıble
duvarlarına dikey uzanan ortada daha geniş üç
nefi plana sahiptir. Orta nef (Mihrap) önündeki
daha büyük kubbe, yan kısımlar tonoz örtülüdür.
Girişin sol tarafındaki cepheye bitişik sekizgen
biçimli klasik Selçuklu Kumbeti ve sonradan
eklenmiş burmalı minaresi caminin önemli
özelliklerindendir. Her ikiside iç kısma
açılmaktadır.
Halifet Gazi Kümbeti
1242 yılında Selçuklu Emirlerinden Halifet Alp
İbni Tuli için yaptırılmıştır. Selçuklu
Türbeleri tarzında kare bir taban üzerine
sekizgen planlı kule şeklinde yapılmıştır.
Türbenin mekan kısmında bir sanduka bulunur.
Sandukanın güneye bakan kısmında kabartma olarak
kıvrak boynozlu birer koç kafası vardır. Bu iki
koç kafasında iki tane kanat takılı Melek başı
görülmektedir. Türbe güney cephesi haricinde
sade görünümlüdür.
Gökmedrese Camii
1267 yılında Amasya Valisi Seyfettin Torumtay
tarafından yaptırılmıştır. Cami; medrese ve
mezar odası ile kapalı bir külliye şeklindedir.
yanında bulunan kümbet mavi renkte çinilerle
süslendiğinden Gökmedrese adını almıştır. Sadece
kesme taş mimarisi olgun nisbetleri ve
süslemeleri bakımından Anadolu'da eyvan biçimli
portali olan bir camidir. Türbe tuğla ve tek
renkli koyu yeşil çinilerden meydana gelmiş
zikzak motiflidir. Cami Anadolu Selçuklu
sanatının en iyi temsilcisidir.
Torumtay Türbesi
Amasya Valisi Seyfettin Torumtay'ın ölümü
üzerine 1278 yılında yaptırılmıştır. Türbe
içinde Seyfettin Torumtay'ın torunları ve
çocukları vardır. Tamamı kesme taştan yapılmış
olan türbenin güney cephesinde dekorlu pencere
bulunmaktadır. Pencerenin üst yanlarında palmet
ve rumi yapraklarından meydana gelen dört köşe
panolar bulunmaktadır. Bu panolar eski Selçuklu
Sarayı halılarının taşa gelmiş yegane izleridir.
Bimarhane (Darüşşifa)
İlhanlı Döneminden günümüze ulaşan tek eserdir.
İlhanlı Hükümdarı Sultan Mehmet Olcaytu ve
hanımı Ilduz Hatun adına köleleri Anber Bin
Abdullah tarafından 1308-1309 yılında
yaptırılmıştır. Yapının bilhassa ön cephesi
sanat bakımından çok değerlidir. Anadolu
Selçuklu Mimarisinin orjinal sütun başlıkları
olan geometrik yaprak tezyinatlı ve mukarnaslı
sütun başlıkları kullanılmıştır. Türk
üçgenlerinden meydana gelen ters dönmüş sütun
başlıkları, Anadolu Selçuklu Mimarisinde ilk
defa bu yapının cephe kenarlarında denenmiştir.
Bina kesme taşlardan örülmüş ve iki köşesine
silindir şeklinde dayanaklar yaptırılmıştır.
Sadece Amasya Bimarhanesine mahsus bir özellik
olan kapının kilit taşında diz çökmüş vaziyette
insan kabartması mevcuttur.
Gümüşlü Cami
Taceddin Mahmut Çelebi tarafından 1326 yılında
yaptırılan cami Amasya'da bulunan ilk Osmanlı
Dönemi eseri olduğundan önem taşır. Kesme taştan
kare plan şemasına sahip cami kiremit örtülü
ahşap kubbe ile kapatılmıştır. Son cemaat yeri
ahşap direkler üzerinde ve üçgen alınlıklı bir
çatı ile örtülüdür. Revak kemerleri yıkılmış,
kemer yastıkları ortadadır. Kapı üstü
mukarnaslarını yarısına kadar örten çok basık
bağdadi bir kubbe bulunmaktadır. Kalem işleri
son devirdendir.
Yörgüç Paşa Cami
Sultan II. Murat'ın Vezirlerinden Atabey
Abdullah oğlu Yörgüç Paşa tarafından 1428
yılında yaptırılmıştır. Kalıplar ve kemerler
kahverengi taş ve beyaz mermerler periyodik
olarak dizilmiştir. Giriş kapısının üstünde
geometrik motifler ve çiçeklerle süslenmiş sağır
pencerelerin altında gayet ustaca yazılmış bir
kitabe yer alır.
Bayezid Paşa Cami
Amasya Emiri Bayezid Paşa tarafından 1414
yılında yaptırılmıştır. yapı pek az
değişikliklerle Bursa Yeşil Cami planına
benzemektedir. Planı, arka arkaya iki kubbe,
öndeki kubbenin yanlarında ikişer küçük kubbesi
ile tipik bir zaviyeli camilerdendir. Cephenin
bazı yerleri mermer kaplamalaı olup oldukca
tezyini biş kubbeli abidevi bir son cemaat
yerine sahiptir.
Sultan II. Bayezid Külliyesi
Sultan II. Bayezid adına 1485-86 yılında cami,
medrese, imaret türbe, şadırvan ve çeşmeden
ibaret külliye olarak yapılmıştır. 15. yüzyılın
son çeyreğinde yan mekanlı camii mimarisinin
gelişmiş bir geçiş dönemi örneğidir. Camii beş
kubbeli bir cemaat yeri ile geniş bir kemerle
birbirine bağlanan arka arkaya iki kubbeli mekan
ve buraya açılan yan mekanlardan ibarettir. Doğu
kısmındaki minaresi renkli taşlarla yivli, batı
kısımlarındaki palmetlerle süslü olarak
gerçekleştirilmiştir. Batıda (U) plan şemasına
sahip medrese mevcuttur. Doğudaki (L) Plan
şemalı yapı imaret ve konuk evidir. Her iki
minare hizasında bulunan yaşlı çınar ağaçlarının
külliye ile yaşıt olduğu tahmin edilmektedir.
Kapı Ağa Medresesi
Sultan II. Bayezid'ın Kapı Ağası Hüseyin Ağa
tarafından 1488 yılında yaptırılmıştır. Ön Asya
ve Selçuklu mezar anıtlarında görülen sekizgen
plan şeması fonksiyon itibariyle ilk defa bu
medresede tatbik edilmiştir. Her kenarda üçer
adet, tonozlu revakların gerisinde bulunan
kubbeli odalarda güney kenarında daha büyük ve
yüksek kümbet ve örtülü mekana yarım kubbelerin
bağlanması ile meydana gelen (I) planlı
dershane, yapının esasını teşkil eder.
Duvarlarında üç sıra tuğla arasında moloz taş
kullanılmış, giriş daha yüksek tutularak
silmelerle yumuşatılmıştır. Avluda köşeli sade
başlıklar sütunlar üzerine oturtulmuş, dengeli
revak kemerleri ve duvar üzerindeki plastik
Bursa Kemeri uygulaması iç mimariye cazibe
kazandırmıştır. Dershane önündeki revak kubbesi
iç orjinal mukarnas dolgu ile bezenmiştir.
AMASYA LINKLERI
Amasya
Amasya
evleri
Amasya
festival, şenlik, kültür ve sanat
etkinlikleri
Amasya:
Kale ve camiiler
Amasya
müzeleri
Amasya
gezilecek yerler doğal güzellikler
Amasya
mutfağı Amasya yemekleri
Amasya
tarihi eserler
|
|
| |
