Amasya: Kale ve camiiler
Amasya Kaleleri
Amasya
Kalesi
Şehri savunmak için en elverişli yer olan
Harşena Dağı üzerinde kurulmuştur. Kale içi
kesme taş, sur duvarları moloz taştan yapılmış
olup sekiz savunma kademesine sahiptir. Erken
Tunç Çağı’ndan (M.Ö. 3200) itibaren Osmanlı
sonuna kadar savunma amaçlı kullanılmıştır.
Kaleköy Kalesi
Amasya-Tokat Karayolu’nun 24. km’sinden kuzeye
ayrılan stabilize yolun 4.km’sinde bulunan
Kaleköyü’nün kuzeyindeki kayalık alan üzerinde
bulunmaktadır.
Roma Dönemi’nde bölgeden geçen kervan yolunun
güvenliğini sağlamak amacıyla inşa edilmiştir.
Gökçeli Kalesi
Amasya Göynücek İlçesi’nin 8 km kuzeybatısında,
Gökçeli Köyü’nün yaklaşık bir km.
kuzeydoğusundaki kayalık üzerinde, Çekerek
Vadisi’ne hakim bir mevkiide yer almaktadır.
Romalılar döneminde garnizon olarak
kullanılmıştır. .
Baraklı Kalesi
Taşova İlçesi Özbaraklı Beldesi’nin güneyinde,
yaklaşık 2 km uzaklıktadır. Romalılar döneminde,
bölgeden geçen kervan yolunun güvenliğini
sağlamak üzere inşa edilmiştir.
Amasya Camileri
Fethiye
Camii
Fethiye Mahallesi’nde yer almaktadır. Kilise
ıken Danışmendli Fetih Gazi 1116 yılında camiye
çevirtmiş. Değişik dönemlerde tamir görmüş olan
yapıya 1883 yılında (İncezade) Hacı Mehmet Arif
tarafından minare ilave edilmiş, 1939
depreminden sonra yeniden onarılmıştır.
Burmalı Minare Camii
Dere Mahallesi’nde yer almaktadır. Selçuklu
Sultanı II Gıyasettin Keyhüsrev zamanında, Vezir
Ferruh ve kardeşi Haznedar Yusuf tarafından
(1237-1247) tarihleri arasında yaptırılmıştır.
1590 da deprem ile, 1602 de yangın sonunda hasar
gören bina onarım görmüş, daha önce ahşap olan
minare burmalı olarak yapılmıştır.
Ahşap minberi kitabeli olup Mahkeme Camii olarak
da bilinmektedir.
Çilehane Camii
Sofular Mahallesi’nde, Pirler Parkı
karşısındadır. Yakup Paşa tarafından 1413
yılında yaptırılmış olup mescit, türbe ve çile
hücrelerinden oluşmakta olan bir Halveti
Tekkesi'dir.
Gümüşlü Camii
Gümüşlü Mahallesi'nde olup ilk defa Gümüşlüzade
Taceddin Mahmut Çelebi tarafından 1326 yılında
yaptırılmıştır.
Kare plân şemasına sahip olan eser, ahşap kubbe
ile örtülüdür.
Bayezıd Paşa Camii
Kunç Köprü’ nün kuzey doğusundadır. Çelebi
Mehmed devrinde, Amasya Valisi Bayezid Paşa
tarafından 1414 yılında yaptırılmıştır.
Ters T plan şemasına sahip zaviyeli
camilerdendir. Son cemaat mahalini çevreleyen
mermer üzerindeki geometrik süslemeler, dikkat
çekici özelikleri arasında yer almaktadır.
Yörgüç Paşa Camii
Gökmedrese Mahallesi’ndedir. Sultan II. Murad’ın
vezirlerinden Atabey Abdullah Oğlu Yörgüç Paşa
tarafından 1428 yılında yaptırılmıştır.
Ters T plan tipinde olan eserin, dış duvarları
kesme taştandır. Giriş cephesi kemerlerinde
kırmızı ve beyaz mermer geçmeler yapının
görünümüne ayrı bir güzellik katmıştır.
II. Bayezid Külliyesi
Sultan II. Bayezıd adına 1486’da Amasya Valisi
Şehzade Ahmet tarafından; cami, medrese, imaret,
türbe, şadırvan ve çeşmeden ibaret külliye
olarak yapılmıştır. 15.yüzyılın son çeyreğinde
yan mekanlı camii mimarisinin gelişmiş bir
örneğidir.Yapının kuzeyinde altı adet sütunun
taşıdığı kemerler üzerine beş kubbeli son cemaat
yeri ve içeride ise mihrap ekseni üzerinde büyük
ve geniş bir kemer açıklığı ile birbirine
bağlanmış arka arkaya iki kubbeyle örtülü
dikdörtgen bir mekan ve buraya açılan üçer
kubbeli yan mekanlardan ibarettir.
Mihrap, minber ve taç kapısı genel olarak sade
olup beyaz mermerden özenli biçimde yapılmıştır.
İhtişamlı taç kapısı, kitabesi, silmeleri,
statikleri ile zarif ve özenlidir. Ayrıca ahşap
pencere kanatları, 15. y.y. ahşap kündekari
tekniğinin en güzel örneklerindendir.
Caminin batısında, (U) planlı revaklı açık
avlulu, onsekiz hücreden ibaret medrese yer
almaktadır.
Yapı günümüzde İl Halk kütüphanesi olarak
kullanılmaktadır.
Caminin doğusunda, (L) plânlı imaret yapısı
bulunmaktadır. Bugün, esas fonksiyonuna uygun
olarak Amasya Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Vakfı’nın aşevi olarak faaliyet
göstermektedir.
Her iki minare hizasında bulunan yaşlı çınar
ağaçlarının külliye ile yaşıt olduğu tahmin
edilmektedir.
Mehmet Paşa Camii
Mehmet Paşa Mahallesi’nde Pirinççi Caddesi
üzerindedir.
Kitabesine göre, Sultan II. Bayezid’in
vezirlerinden Hızır Paşa Oğlu Mehmet Paşa
tarafından 1485 yılında yaptırılmıştır.
Caminin sade mimarisinin aksine mermerden çok
sanatlı biçimde işlenmiş minberi mermer
işlemeciliğinin seçkin örneklerindendir.
Caminin ahşap kapı kanatları halen Amasya
Müzesi’nde teşhir edilmektedir.
Şamlar (Ayas Ağa) Camii
Şamlar Mahallesinde bulunmaktadır. Sultan II.
Bayezid’ın Kapı Ağası Ayas Ağa tarafından 1495
yılında yaptırılmıştır. Kare planda ve tek
kubbeli olan caminin beden duvarları moloz
taştan örülmüştür. Cami avlusunu üç taraftan
medrese odaları çevirmektedir.
Hatuniye Camii
Hatuniye Mahallesinde bulunmaktadır. Sultan II.
Bayezid’in hanımı ve Şehzade Ahmet’in annesi
Bülbül Hatun tarafından 1510 yılında
yaptırılmıştır.
Şirvanlı (Azeriler) Camii
Bayezid Paşa Mahallesi'ndedir. Karabağlı Şeyh
Hacı Mahmut Efendi tarafından Azerbaycan’ın
Şirvan kentinden toplanan yardımlarla 1876
yılında başlanmış ve 1895 te bitirilmiştir.
Kare planda olan caminin kuzey cephesinde dört
sütunlu ve üç kemerli son cemaat yeri
bulunmaktadır. Caminin doğusunda yine kare
planlı fakat camiden daha küçük ve camiye
bitişik türbe bulunmaktadır. Türbede Mir Hazma
Nigari medfun bulunmaktadır.
Kara Mustafa Paşa Camii
Merzifon ilçesinin Gazi Mahbup
Mahallesi'ndedir.1666 tarihinde yapılmıştır.
Tümüyle dikdörtgen plânda olan asıl ibadet
mekânı iki bölümden oluşmuştur. Tek kubbeli ana
bölüme, kuzeyde kubbe ağırlığı, üç kemer ve iki
paye üzerine bindirilmiş, böylece kuzey duvarı
geriye alınarak, mekan boyuna olarak
genişletilmiştir. Payeler arasında kalan
kısımlardan orta bölüm yarım kubbeli büyük bir
niş halinde, yanlar ise birer küçük kubbe ile
örtülerek, esas ibadet mekânı ile
birleştirilmiştir. Orta kısımdaki nişin
yüksekliği yanlara göre daha yüksek tutulmuş ve
tek düzelik ortadan kaldırılarak iç mekana
değişik bir görünüm getirilmiştir. Asıl ibadet
mekanının üzerini örten büyük kubbenin geçişi
köşe trompları ile sağlanmıştır.
Dış cephesi, tamamıyla kesme taştan yapılmıştır.
İbadet mekanının üzeri büyükçe bir kubbe ile
örtülüdür. Sekizgen kubbe kasnağının köşe
boşlukları yine sekizgen ağırlık kuleleri ile
desteklenmiş ve estetik açıdan bir bütünlük
sağlanmıştır.
1900’lü yıllarda sekizgen planda yapılan
şadırvanın kalem işi süslemeleri Zileli Emin
tarafından yapılmış olup, süslemelerde eski
İstanbul tanımlanmıştır.
AMASYA LINKLERI
Amasya
Amasya
evleri
Amasya
festival, şenlik, kültür ve sanat
etkinlikleri
Amasya:
Kale ve camiiler
Amasya
müzeleri
Amasya
gezilecek yerler doğal güzellikler
Amasya
mutfağı Amasya yemekleri
Amasya
tarihi eserler
| 
