RİZE İLİ PAZAR İLÇESİ (ATİNA)

Atina, Athene coğ. Rize ili, Pazar ilçe merkezinin eski adı (Lat (DMS) 41° 10' 45N Long (DMS) 40° 53' 3E Altitude (meters) 37 m)

     Yöresel dialektte Atènè RA  41/1 (Çamlıhemşin ilçesi Aşağı Viçe mahallesi)

Gürcistan’da köy adı olarak:

·       Ateni köyü (Lat (DMS) 41° 55' 0N Long (DMS) 44° 6' 0E Altitude (meters) 980m)

     Prokopius, Athenae köyünün (MS 4. yüzyıl) Rhizaeum’un ilerisinde, Romalılar ve Laziler arasında uzanan özgür insanların yaşadığı bölgenin içinde olduğunu belirtmiş ve köy adına açıklık getirmiştir:

“Bu adın nedeni bazılarının düşündüğü gibi, bazı Atinalıların buraya yerleşmiş olmasın-dan dolayı değil, eski çağlarda Athenai is-minde bir kadının burada saltanat sürmesi ve onun mezarının benim zamanıma kadar bile orada kalmış olmasıdır”

(Prokopius, Peri Ton Polemon, VIII. II. 1-33; AKKB 201)

Bk. Pazar

Pazar coğ. Rize iline bağlı, doğusunda Ar-deşen, batısında Çayeli, güneyinde Çamlı-hemşin ve  Hemşin, kuzeyinde ise Karade-niz yer alan ilçe ve ilçe merkezi kent adı (41° 10' 45N, 40° 53' 3E, yükseklik 37 m)

     1486 yılında, Osmanlı Tahrir Defterle-ri’nde Trabzon Sancağı’na bağlı (Bk) Atina Kazası adıyla kayıtlı olup 4 hisseli köyle bir-likte toplam 25 köyden oluşmaktaydı HB 217.

     Cumhuriyet’in ilanından sonra 1928 yı-lında  Atina olan eski adı değiştirilerek, Pa-zar adını almıştır. 2 Ocak 1936'ya kadar Ço-ruh iline bağlı olan Pazar'ın Çoruh ilinin kal-dırılmasından sonra kurulan Rize’ye bağlı ilçe statüsünde olup, 1 Mart 1953'de öncesinde Pazar'a bağlı Ardeşen Bucağı, ayrı-larak ilçe olmuştur.

     Temel geçim kaynağı çay tarımı olan ilçede 3 adet çay fabrikası bulunmaktadır (Kirazlık, Pazar, Malpet)

1880 Trabzon Vilayet Salnamesi’ne göre A-tina Kazası’nda 67 köy ve 3.263 hane kayıtlıdır.

     1891 Trabzon Vilayet Salnamesi’ne göre 1878 yılında Atina kazasından elde edilen tarım ürünleri:

                            kıyye           kilo

Elma, armut           5.380           -

Üzüm                     9.670            -

Buğday                    -               765

Pirinç                     1.820            -

Ceviz                     8.145           -

Arpa                        -                40

Sebze                  16.100            -

Fasülye                    -            4.135

Fındık                    1.365            -

Kabak                  32.040            -

Kavun                      -            2.125

Kendir                   1.065            -

Kendir tohumu          455            -

     1891 Trabzon Vilayet Salnamesine göre, Atina Kazasında bulunan evcil hayvan mik-tarı:

İnek               15.000

Öküz                   200

Koyun              9.820

Keçi                 7.500

Beygir                  50

Katır                   500

Eşek                     -

Belediyeler (1)

Pazar (Kuruluş 1928)

Mahalleleri: Beyaztaş mahallesi, Cumhuriyet mahallesi, Gazi mahallesi, Güzelyalı mahal-lesi, Pazar mahallesi, Yukarı Soğuksu ma-hallesi, Zafer mahallesi

nüfus:

2000    14.682

1997    13.175

1990    11.068

1985    11.140

1980    10.206

1975     8.856

Pazar Köyler (50)

Kaynak: Özhan Öztürk. Karadeniz Ansiklopedik Sözlük.İstanbul. 2005. ISBN: 975-6121-00-9. Sf. 123, 940-3

*Yazarın izniyle Kısaltılarak aktarılmıştır. Tüm yasal hakları saklıdır ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.