GÜMÜŞHANE CAMİLERİ

AKSÖĞÜT KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Kelkit İlçesi Aksöğüt Köyündedir.Kare Plan üzerine yapılı olan Caminin giriş kapısı kuzuyde olup, kapının sağ ve solundaki pencereler sivri kemerlerle tamamlanmış, alınlıklar ise düzgün yontma taşla yapılmıştır.Camide kullanılan taşlar yöre köylerden temin edilmiştir.

SEYDİBABA KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Şiran İlçesi Seydibaba Köyündedir.Kare Plan üzerine yapılı olan Cami günümüzde İbadete açık değildir.

EVREN KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Şiran İlçesi Evren köyündedir.19.yy’da yapılan Caminin taşları çaputlu köyünden getirilmiş, içten kubbesi orijinal olup, Sütun ve üzerindeki kemerler taş örmeyle tamamlanmış, pencereleri sivri kemerlidir.

ARITAŞ KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Şiran İlçesi Arıtaş köyündedir.Kare Planı üzerine inşa edilen Caminin pencereleri tarihi Osmanlı Camileri mimarisinden etkilenmiştir. Günümüzde İbadete açık değildir.

BÜYÜK ÇİT KÖYÜ CAMİİ

Yapı, tek kubbeli ve kubbeye tromplarla geçilen Caminin mihrabı sonradan Kütahya çinisi ile kaplanmıştır.Bölgede şu ana kadar karşılaşılan en eski Cami olma özelliğine sahip,fakat caminin ne zaman yapıldığını gösteren kitabesi bulunmamaktadır.Kare planlı Caminin duvar uzunlukları 8.75 ve 8.80 metre arasında değişmektedir.  

SADAK KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Eyüp Oğlu Firuz tarafından 1830 tarihinde yapılmıştır.Kare bir plan üzerine yapılan camiin giriş kapısı kuzey cephesindedir.Güney cephesinde mihrabın sağında ve solunda iki doğu cephesinde üç pencere vardır.Ahşap tavanlı camiin üzeri çinko ile örtülü çadır çatı ile kapatılmıştır..Kitabenin sağ bölümünde; Fetih suresinin 1 ila 3. ayetleri, Kitabenin sol tarafında; Hayırlar ve iyilikler sahibi Eyyub oğlu Firüz onu yaptırdı. Yazılıdır.

ÇAMBAŞI KÖYÜ CAMİİ

Kare bir plan üzerine taştan yapılan camiin üzeri çinko kaplı çatı ile örtülü olup, güneybatı köşesinde iki şerefeli bir minaresi vardır. Camiin 1900 yılında yapılışına dair köfeki taşı üzerine iki satır sülüsle yazılı kitabesi ile II. Abdülhamid’ e ait bir tuğra güney duvarı üzerine monte edilmiştir. Caminin kitabesinde ;1.Hayırlı ve iyi işler yapan kişi ve hayırlar sahibi Hınzuri halkı (nın eseridir) 2.Sene,1318/1900Cami Tuğrasında; Daima muzaffer olan Abdulmecid oğlu Han Abdulhamid. Yazılıdır.

BAŞ HAVİYANA MAHALLE KİL.CAMİİ

1838 tarihli bir kiliseden çevrilen Caminin taşıyıcıları kaldırılmış,apsisi kapatılarak düzeltilmiştir.Yapı 9.80x7.76 metre boyutlarındadır.

ESKİ MESCİT

Yapı, Süleymaniye (Eski Gümüşhane) ‘de Süleymaniye Camiinin  güney doğusundadir.Zemin+1 kat üzerine inşa edilmiş ve eski tarihlerde mescit olarak kullanılmıştır.Tarihi Gümüşhane Evleri mimarisi tarzında yapılmıştır.

KAVAKLIDERE KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Şiran İlçesi Kavaklıdere köyündedir.Dikdörtgen plan üzerine, düzgün yontma taşla yapılmıştır.Tek apsisi halen mevcuttur. Camiye çevrildiği dönemde kuzeyden giriş kapısı açılmıştır. Batı kapısı kapatılmıştır.

İMAMI AZAM CAMİİ

Yapı, Torul İlçesi Yücebelen (Silve) Köyü, Küçük Yücebelen Mahallesindedir.Dikdörtgen planlı Caminin giriş kapısı ve mihrabı yontma taştan yapılmıştır. Yerleşimin Orman alanı içerisinde olması yöre insanını ağaç işlemeciliğine yönlendirmiştir. Bölgede bol miktarda bulunan sarıçam ağaçlarının Caminin Ahşap tavan dekorasyonunda bolca işlendiği görülmektedir. Türk ahşap işlemeciliğinin çeşitli tarzdaki el yapımı renk  desen ve motif örneklerini bu Camide   görmek mümkündür.

ÖZBEYLİ KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Köse İlçesi Özeyli Köyündedir.55 m2 üzerine kare planda yapılmıştır. 1.25x75 cm ebatlarında 6 adet penceresi mevcuttur.Ahşap olan iç kubbe tavanı silindir şeklinde iç, içe geçmiş çok genli 8 (sekiz ) kat geçişle sağlanmıştır. Yapı, dörtgen dik çatıyla tamamlanmıştır.   

SÜLEYMANİYE ULU CAMİİ

Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan cami bir çok onarımlar geçirmiştir. Dikdörtgen planlı yapı, mihrap önüne dikey uzanan üç neften meydana gelmiştir. Nefler altı ahşap direkle bölünür, destekledikleri tavan ve düz toprak dam da çatıyla örtülmüştür. Minaresi kalın silindirik bir gövdeye sahiptir. Camiye bitişik bir medresenin mevcut olduğu bilinir.

KALKANLI (ZİGANA) KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Torul İlçesi Zigana Köyü  merkezindedir. Dikdörtgen planlı Cami  Osmanlı dönemi eserlerimizdendir.   

ARAKÖY CAMİİ

Şiran İlçesi Araköy’de bulunan Cami 7.74x7.64metre ölçülerindedir.Günümüzde onarıma alınmış,döşemesi yenilenmiş,mihrabı Kütahya çinisi ile kaplanmıştır.Dört ahşap direkli ve ahşap tavanlı,orijinal kapılı ve minberli caminin yapılış tarihi ile ilgili bir kitabe bulunmamaktadır.

GÜZELOLUK KÖYÜ CAMİİ

Tek kubbeli kare bir plan üzerine taştan 5.70x5.70 metre yapılan caminin kuzeyinde son cemaat yeri vardır. Son cemaat yerinde dört sütun üzerinde yükselen ortada büyük, yanlarda birer küçük kemer yer almaktadır.Kubbeye geçiş tromplar ile sağlanmıştır.Giriş kapısının her iki yanında denge sütunları bulunmaktadır. Güney cephesinde mihrabın sağ ve solunda birer küçük, doğu ve batı cephelerinde birer pencere yer alan caminin ahşap birde mahfili vardır. 1229/1881-1882 yılında Hekim Hasan Ziver Efendi tarafından yaptırılmıştır.48x57 cm boyutlarında mermer üzerine talikle yazılı kitabe sekiz beyitten oluşan manzume olup,İsa adında bir şair tarafından kaleme alınmıştır.

YAĞMURDERE KÖYÜ CAMİİ

Kare plan üzerine taştan yapılan camini üzeri çinko kaplı çadır çatı ile örtülüdür. Ahşap direkler üzerine yükselen caminin tavanı da ahşaptır. Caminin doğu cephesi duvarında köfeki taşına nesihle yazılan kitabesi vardır. Kuzey cephesinden girilen caminin güney cephesinde mihrabın sağ ve solunda birer, doğu cephesinde altta üç, üstte iki küçük penceresi vardır.Dört duvarda da vazo içinde çiçek motifleri ,ayrıca servi motifleri yer almaktadır. Köfeki taşına yazılan kitabede;Sahibu’l-hayrat Es-Seyyid Tosun-zade Halid Mübarek ola,Allah afv edüp.. Kitabenin sağında : 1346 Kitabenin solunda : 1346-1929      

TEKKE CAMİİ

Tekke Beldesi camii kare bir plan üzerine yontma taştan yapılmış olup, üzeri çinko çatı ile örtülüdür. Güney cephesinde mihrabın sağ ve solunda küçük birer,doğu ve batı cephelerinde ise ikişer küçük penceresi bulunan caminin kubbesi dört sütun üzerinde yer almaktadır. Ahşaptan minberi ve mahfili olan caminin güney batı köşesinde tek şerefeli minaresi vardır. Kitabesine göre cami Hacı Muhtar Ahmed tarafından 1288/1871 yılında yaptırılmıştır. Kitabenin Yazısı  :Sünnet kitapta menşur ola (?)..Dökermi padişah..billah…-Miftah olsun ana Besmele…her ahşam sabah Hacı muhtar Ahmedi -Beytullah benzer… Senesi iki yüz seksen sekizdir……1288-Hacı,Muhtar,Ahmed

MESCİTLİ KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Mescitli Köyü içerisinde bulunmaktadır. Rumi 1908 yılında Torul İlçesi Zermut Köyü taş ustaları tarafından düzgün yontma taşlarla yapılmıştır. Pencere sistemi Selçuklu mimarisinden etkilenmiştir. Minaresi ise 1965 tarihinde yapılmıştır. 

KABAKÖY  KİLİSE CAMİİ

Yapı,H.1285 yılına kadar kilise olarak kullanılmış bu tarihte Camiye çevrilmiş olan Kabaköy Camii Kilisesi Dikdörtgen planlı, beşik tonoz örtülü ve içten neflidir.Asıl girişi iptal edilmiştir.İç kısım iki sıra sütunla üç nefe ayrılmıştır.Doğu cephesinde üç apsisi bulunmakta olup, sunta ile kapatılarak depo olarak kullanılmaktadır.Yapı düzgün kesme taştan yapılmıştır.Kiliseye bitişik olarak Osmanlı (19.yy.) sivri kemerli bir çeşme yapılmıştır.Cami olarak kullanılan kilisenin yapım tarihine dair her hangi bir belge olmamakla birlikte 15-16.yy.’da yapıldığı düşünülmektedir.

ŞAMANLI MAH.KİLİSE-CAMİİ

 Yapı,Merkez Yağlıdere Köyü,Krom Vadisinde Şamanlı mahallesindedir. Günümüzde cami olarak kullanılmaktadır. Camiye çevrilirken değişikliğe uğramıştır. 14.20x10.55 m boyutlarında, üç nefli bazilikal planlıdır. Doğu cephesindeki apsis ve pastaporion hücrelerinin yıkıldığını ve güneyden mihrap açıldığı görülmektedir. Cami içinde İki taşıyıcı bulunmaktadır. Kilisenin tek orijinal görüntüsü giriş ve batı cephesinde görülmektedir. Giriş bordürlerle çevrili hareketli bir görüntü kazanmış olup, bitkisel dallardan oluşturulan madalyonlar içerisinde rozetler işlenmiştir. Girişin üzerine sivri kemerli bir allık yerleştirilmiş ve her iki köşesinde rozetlere yer verilmiştir. Mevcut yapıda süsleme işlerine rastlanmamaktadır.

KALE KÖYÜ CAMİİ

Şehir Merkezinin 20 km.doğusunda Gümüşhane-Bayburt Karayolunun üzerinde olan Cami 8.90x6.90 metre boyutlarında 76 cm.duvar kalınlığında moloztaş örgülü,sıva kaplı ahşap hatıllı dört pencereli dış duvarları yer,yer sıvalı üst örtüsü yıkık ve üzerinde her hangi bir kitabesi bulunmamaktadır.

OTALIK MAH. CAMİ

Yapı Torul ilçesi Güzel oluk köyü Otalık Mahallesindedir. 19.yy’ın ilk yarısında  kare pılan üzerine yapılmıştır.  

SARICA KÖYÜ CAMİİ-MİHRABI

Şiran’a bağlı Sarıca köyünde yer alan cami 1873 yılında yapılmış, sonradan yıkılarak 1980 yılında yeniden inşa edilmiştir. Ancak, eski camiin mihrabı ve kitabeleri yeni yapılan camide değerlendirilmiştir.Mihrabdaki kitabede;Kelime-i şahadet ve Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla …yazılıdır.

KÜÇÜK CAMİİ

Küçük cami diye anılan bu mescit, Ulu camiin arkasında bulunan bahçeler içinde yer alır. Yapının tarihini belirten kitabe yoktur. Mimari görünüşü itibariyle oldukça eskidir. Danişmentliler’ in Eski Gümüşhane’ yi ele geçirdikleri zaman yapıldığı söylenir. Mescit kare planlı ve tek kubbeli tiptedir. Kare mekandan sekizgen kasnağa intikal, yuvarlak kemerli tromplarla temin edilmiştir.Trompların araları sathi kemerlidir. Oldukça yüksek olan kubbe küçük taşlarla örülmüştür. Tamamen taştan yapılmış olan mescit, mihrabın ve kapının iki tarafında açılan pencerelerden ışık alır. Ayrıca mihrabın ve kapının üzerinde açılan birer pencere daha vardır. Kapı ve pencereler yuvarlak kemerlidir.