|
YÖRESEL DİL
|
TÜRKÇE KARŞILIĞI
|
CÜMLE İÇİNDE KULLANIMI
|
|
Abrul
|
Nisan
|
Abrul ayından sonra yaylaya gideceğiz.
|
|
Accuk
|
Az olan
|
Accuk elma versene.
|
|
Ağuşık
|
Yarı açık
|
Kapı ağuşık, hırp olmuyor.
|
|
Ahacuk
|
İşte
|
Bizim ev ahacuk
|
|
Akınmak
|
Kaymak
|
Çocukların akınmaktan pantolonları
yırtıldı.
|
|
Akuru
|
Yamaca paralel
|
Akuru gel
|
|
Alaf
|
Hayvanlar için yaprak demeti
|
Ahmet alaf almaya gitti
|
|
Alemeşkere
|
Açıktan, alenen
|
Alemeşkere bu yapılır mı?
|
|
Andır
|
İşe yaramayan
|
Andır galsın
|
|
Angıramak
|
Avazı çıktığı kadar bağırmak
|
Angırama geliyorum.
|
|
Anlak
|
Meydan
|
Annama gel.
|
|
Annaklamak
|
Bakmak
|
Beri ennakla
|
|
Argış
|
Yük için ara verilen ver
|
Odunu argışa attık
|
|
Aşak
|
Eğerceğin yuvarlak parçası
|
Eğerceğin aşağını kaybettim
|
|
Aşana
|
Mutfak
|
Aşana çok sıcak oldu.
|
|
Aşar
|
Turşu kurma maddesi
|
Bu seneki aşarım beter zollu olmuş heri.
|
|
Aşki
|
Tevekkeli
|
Usta hastaymış. Aşki işe gelmedi.
|
|
Atlamak
|
Ayıklmak, temizlemek
|
Bahçe atlamaya gittiler.
|
|
Avu
|
Zehir
|
Avular çiçek açtı
|
|
Ayam
|
Hava
|
Ayam zabacca beter zollu olacak
|
|
Ayama
|
Lakap
|
Onun ayaması keçemen.
|
|
Bad
|
Koyun geceleme yeri
|
Koyunlar bada girdi.
|
|
Başşak
|
Fındık sonu toplanan artık
|
Günde 1 got başşak ederim.
|
|
Bayak
|
Biraz önce
|
Bayak öyle demiyordun ama.
|
|
Bece
|
Bu gece
|
Bece bize gel
|
|
Bere
|
Koyu sağma yeri
|
Koyunlar bereye indi kuzular birazdan
gelir
|
|
Bıldır
|
Geçen sene
|
Bıldır daha iyi mahsul vardı.
|
|
Bibi
|
Büyük hala
|
Bibimlere gideceğiz akşama kalmayın.
|
|
Bişi
|
Gizli şey
|
Akuru gel bişi diyeceğim
|
|
Bitdoma
|
Azıcık, çok az, küçük
|
Bitdoma mısır verdi.
|
|
Biz
|
Miz
|
Danaya biz taktık emmesin diye.
|
|
Boydak
|
Tek basına, başı boş
|
Oğlan boydak gelmiş.
|
|
Bozaltı
|
Alaca karanlık
|
Sabah bozaltısına çıktı gitti.
|
|
Böce
|
Fasulye
|
Bu sene böcemiz yok
|
|
Buymak
|
Üşümek
|
Hava çok soğuk buydum.
|
|
Büngüldemek
|
Yerinde duramamak
|
Ne büngüldüyorsun ?
|
|
Caht
|
Gayret
|
Sınıfını geçmeye caht ediyor.
|
|
Caplama
|
Fıraklıya yatay çakılan çıta
|
Fıraklıya caplama vuracağım.
|
|
Caranak
|
Sağanak yağmur
|
Caranak geldi ıslandım.
|
|
Caydak
|
Yalniz, sade
|
Oğlan caydak geldi.
|
|
Celecoş
|
Keş’ten yapılan yemek
|
Sahura celecoş yapalım.
|
|
Cenik
|
Sahile yakın köyler
|
Yayladan cenige gidiyorum
|
|
Cıbban
|
Alkış
|
Öğle sevindi ki; cıbban attı.
|
|
Cıdık
|
Tuzak
|
Cıdığı kurdum.
|
|
Cıftır
|
Hızlı
|
Cıftır gibi gittim geldim.
|
|
Cıldırt
|
Çok sulu
|
Ayran caldırt su !
|
|
Cılga
|
İnce su yolu
|
Otlağa cılga çektim
|
|
Cımbış
|
Komik
|
Beter cımbış heri
|
|
Cındık
|
Küçük
|
Çocuk cındık gibi
|
|
Cırıtta
|
Hamur kızartması
|
Sabah cırıtta yiyeceğiz.
|
|
Cıvırtmak
|
Zehirli İshal olmak
|
İnek cıvırtıyor.
|
|
Cıymak
|
Ağaç kökü
|
Çam kayalara cıymak salmış.
|
|
Cicik
|
Meme
|
İneğin cicikleri yara olmuş
|
|
Cilim
|
Su gecirmez çamur
|
Saca cilim çamur getirdim.
|
|
Cimbar
|
İğreti baraka, kahve
|
Akşama cimbara gel
|
|
Çalpama
|
Yoğurdun çırpılmışı
|
Yoğurt çalpa da içelim.
|
|
Çangal
|
Sırık
|
Fasulyeler çangalda sallanıyor.
|
|
Çara
|
Akıntı
|
İnekten çara geldi.
|
|
Çavgun
|
Yatay yağan yağmur veya kar
|
Merekteki otlar çavgundan ıslanmış.
|
|
Çeç
|
Bozuk para, ayıklanmış fındık
|
Biraz çeç fındığım var
|
|
Çencik
|
Kapı mandalı
|
Kapının çengiğini taktınız mı?
|
|
Çentii
|
Dasdar’dan yapılan çanta
|
Bi çenti honça geldi.
|
|
Çentik
|
İz, yara
|
Ağaca çentik atmışlar.
|
|
Çetdüğüm
|
Kördüğüm
|
Gınnap çetdüğüm olmuş
|
|
Çıpır
|
Alaca renkli
|
Yılan çısçıpır.
|
|
Çıpırlak
|
Çok renkli
|
Kazağın rengi çok çıpırlak
|
|
Çort
|
Dikenli yer
|
Dikkat et çorta düşersin
|
|
Çölük
|
Küçük ağaç parçası
|
Çocuklar çölükle oynuyor.
|
|
Çömen
|
Otluk
|
Çömenden ot getir.
|
|
Çömez
|
Çocuk
|
Çömez kolukla iş yapılmaz.
|
|
Çöör
|
Mısırın köke yakın kısmı
|
Otu çööre kaldırdık.
|
|
Çöten
|
Mısır ambarı
|
Darıyı çötene koyduk.
|
|
Dadduk
|
Tatlı, sevimli
|
Ufaklık beter dadduk.
|
|
Dasdar
|
Geniş olmayan Yün kilim
|
Dasdar dokumaya gittiler
|
|
Debertmek
|
Karıştırmak
|
Tavuk gibi ne debertiyorsun
|
|
Depebızlık
|
Takla
|
Çocuk çayırda depebızlık kılıyor.
|
|
Depük
|
Kuru, ıslak olmayan yer
|
Yerler depük
|
|
Derbey
|
Lüks lastik (ayakkabı)
|
Camiyana derbey lastiği ile gideceğim.
|
|
Dişemek
|
Keskin hale getirmek.
|
Değirmen taşını dişemeye geldiler.
|
|
Divron
|
Ucu çatal V şeklinde yaba
|
Otu çengele divronla taktık.
|
|
Dobuç
|
Ucu sivri olmayan
|
Kalemin ucu iyice dobuç oldu. Açmak
lazım.
|
|
Doh
|
Dikkat, hayret
|
Doh ! biri çağırıyor galiba
|
|
Dundar
|
Ustu kapalı
|
Yagmurda dundara dur ıslanırsın.
|
|
Düdek
|
Olgunlaşmamış meyve
|
Çocuklar incirin düdeğini yolmuş
|
|
Düşün
|
Mola, ara
|
Yaylaya giderken. Olucak’ta düşün
edeceğiz.
|
|
Ebrimek
|
İncelmek, eskimek
|
Gömlek de iyice ebridi.
|
|
Ecünnü
|
Cin
|
Seni ecünnü çarpmış
|
|
Efir
|
Yanma hissi
|
Elini suya tut. Efirini alır.
|
|
Eğercek
|
Kirman
|
Eğercekle yün eğiriyor.
|
|
Ehel
|
İyi
|
Beter ehel oldu.
|
|
Encamı
|
Yaklaşık olarak
|
Ne var heri. Encamı bir goşama darı
|
|
Eşkere
|
Alenen, açıkça
|
Türküyü eşkere söyle.
|
|
Evcük
|
Çocuk oyun alanı
|
Çocuklar dere kıyısına evcük yaptılar.
|
|
Evsi
|
Ucu yanmış odun
|
Evsileri söndürmeden evden çıkma.
|
|
Evşün
|
Ekmek çevirmeye yarayan alet
|
Evşünle ekmeği çevirdim.
|
|
Evza
|
Kivrit
|
Evzan var mı? Ateş yakalım.
|
|
Farimek
|
Hafiflemek
|
Yağmur biraz faridi.
|
|
Faşırtı
|
Parazit.
|
Radyo faşırtı yapıyor.
|
|
Fayrap
|
Ateş, alev
|
Çocuklar mereğin götüne favrabı verdi.
|
|
Felifekiç
|
Paramparça
|
Araba kazada felifekiç oldu.
|
|
Feşel
|
Yaramaz, afacan
|
Oğlan beter feşel oldu.
|
|
Fetir
|
Sac üstünde yapılan bazlama
|
Sabah yağlı fetir devürmesi ne güzel
olur.
|
|
Fıraklı
|
Örme çit
|
Çitin kenarını fıraklı yaptık.
|
|
Fırıç
|
Pişmiş meyve
|
Elmanın fırıçına da doyulmaz
|
|
Fışırtmak
|
Fırlatmak
|
Çocuklar taşı dereye fışırtıyor.
|
|
Follamak
|
Dış kabuk çıkarma
|
Fasulyeyi folla.
|
|
Fosük
|
Dişi olmayan
|
Fösük konuşuyor.
|
|
Gaban
|
Kaş, yamaç
|
Kaş gaban demeden gezdik.
|
|
Galemlik
|
Baca
|
Galemliğin şapkası rüzgardan düştü.
|
|
Gambak
|
Kel
|
Saçını sıfıra vurmuş kafası gambak olmuş
|
|
Ganayaklı
|
Sakin, mazlum
|
Bu çocuk çok ganayaklı
|
|
Garalastik
|
Lastik ayakkabı
|
42 numara garalastik giyerim
|
|
Gararbazar
|
Aşağı yukarı
|
Gararbazara iş olmaz. Ne kadar lazım.
|
|
Garcaşturma
|
Karıştırma, tahrikleme
|
Gavga garcasturma
|
|
Garduf
|
Patates
|
Akşama garduf sirkelisi var.
|
|
Garsamba
|
Eşya kalabalığı
|
Ev garsambayla doldu
|
|
Gasmuk
|
Taze çam kabuğu
|
Yaylada gasmuk yediğimiz günleri
unutamam
|
|
Gavsun
|
Fındığın en dış yeşil kısmı
|
Gavsunu hararla tama koy.
|
|
Gavunç
|
Hadım
|
Hayalarına vurma gavunç olur.
|
|
Gebic
|
Kenarı olmayan
|
Duvarın bir tarafı gebiç kaldı
|
|
Gebicci
|
Değirmenci
|
Zaranın yarısını gebicci aldı.
|
|
Gecin
|
Follanmış fasulye kabuğu
|
Gecinleri yala, böceleri tereğe koy.
|
|
Gegecen
|
Bir çeşit orak
|
Gegecenle alafa gitti.
|
|
Gelçek
|
Merdiven
|
Mazıya gelçekle çıkılır.
|
|
Gerevi
|
Dal eğmek için kullanılan odun
|
Gervi de nasil bire benziyor.
|
|
Gıcımık
|
Sinir bozan, sinirlenilen
|
Çok gıcımık oldum.
|
|
Gıdık
|
Küçük sepet
|
Yumurtaları gıdığa koy, kırılmasın.
|
|
Gılik
|
Küçük ekmek
|
Sacdaki gıliki ömeç yapta yiyelim.
|
|
Gınnap
|
İp
|
Gınnap getir bağlayalım.
|
|
Gırklık
|
Koyun gırkma aleti
|
Gırklıkla koyunları gırktık.
|
|
Gışmık
|
Hayvan tekmesi
|
İnek gışmık atıyor. Yanına yaklaşma !
|
|
Gıymık
|
İnce ağaç parçası
|
Elime gıymık battı.
|
|
Gıynak
|
Tekleme fındık gavsunu
|
Patoz gacıra gıynak katmış.
|
|
Girebi
|
Küçük balta
|
Girebiy ver bahçe atlamaya gideceğim.
|
|
Gobca
|
Düğme
|
Gömleğin gobcaları düşmüş.
|
|
Gofil
|
Fıçı
|
Gofille su getir.
|
|
Gol
|
Küçük raf
|
Kittikler kapının golunda.
|
|
Gook
|
Kuytu. Çukur, delik.
|
Gözleri googa çekildi. Ölecek herhalde
|
|
Goşama
|
İki avuç miktarı
|
Bir goşama mısır ver.
|
|
Got
|
7 kg gelen olçü (külekten)
|
2 got başşak ettim
|
|
Gönümek
|
Meyvenin yumuşaması
|
Armutlar iyice gönüdü
|
|
Gumbul
|
Büyük sepet
|
Gumbulla gazel almaya gidicem.
|
|
Guruş taşı
|
Ocaklıktaki çıkıntı taşı
|
Lambayı guruş taşına koy.
|
|
Guvak
|
Kepek
|
Saçların çok guvaklanmış.
|
|
Guytak
|
Çukur
|
Yollar guytak dolu dikkat et.
|
|
Gübür
|
Toz ve pislik parçaları
|
Evin iyice tozunu gübürünü temizle.
|
|
Güvenek
|
İri sinek
|
Yazın yaylalarada güvenek çok olur.
|
|
Haccak
|
Güzel
|
Bu kız beter haccak
|
|
Haçan
|
Henüz
|
Haçan almayacaktın niye kandırdın
|
|
Halefet
|
Sohbet
|
Çocuklarla halefet ediyoruz.
|
|
Halik
|
Küçük taş
|
Halik taşları duvarın arasına koyarlar.
|
|
Halpıtmak
|
Yoğurt yemek
|
Yaylada yoğurt halpıtmanın tadına
doyulmuyor.
|
|
Haltuk
|
Buzağının boynundaki ip tasma
|
Danayı haltuğundan tut. Kaçmasın
|
|
Galemlik
|
Baca
|
Galemliğin şapkası rüzgardan düştü.
|
|
Gambak
|
Kel
|
Saçını sıfıra vurmuş kafası gambak olmuş
|
|
Ganayaklı
|
Sakin, mazlum
|
Bu çocuk çok ganayaklı
|
|
Garalastik
|
Lastik ayakkabı
|
42 numara garalastik giyerim
|
|
Gararbazar
|
Aşağı yukarı
|
Gararbazara iş olmaz. Ne kadar lazım.
|
|
Garcaşturma
|
Karıştırma, tahrikleme
|
Gavga garcasturma
|
|
Garduf
|
Patates
|
Akşama garduf sirkelisi var.
|
|
Garsamba
|
Eşya kalabalığı
|
Ev garsambayla doldu
|
|
Gasmuk
|
Taze çam kabuğu
|
Yaylada gasmuk yediğimiz günleri
unutamam
|
|
Gavsun
|
Fındığın en dış yeşil kısmı
|
Gavsunu hararla tama koy.
|
|
Gavunç
|
Hadım
|
Hayalarına vurma gavunç olur.
|
|
Gebic
|
Kenarı olmayan
|
Duvarın bir tarafı gebiç kaldı
|
|
Gebicci
|
Değirmenci
|
Zaranın yarısını gebicci aldı.
|
|
Gecin
|
Follanmış fasulye kabuğu
|
Gecinleri yala, böceleri tereğe koy.
|
|
Gegecen
|
Bir çeşit orak
|
Gegecenle alafa gitti.
|
|
Gelçek
|
Merdiven
|
Mazıya gelçekle çıkılır.
|
|
Gerevi
|
Dal eğmek için kullanılan odun
|
Gervi de nasil bire (1) e benziyor.
|
|
Gıcımık
|
Sinir bozan, sinirlenilen
|
Çok gıcımık oldum.
|
|
Gıdık
|
Küçük sepet
|
Yumurtaları gıdığa koy, kırılmasın.
|
|
Gılik
|
Küçük ekmek
|
Sacdaki gıliki ömeç yapta yiyelim.
|
|
Gınnap
|
İp
|
Gınnap getir bağlayalım.
|
|
Gırklık
|
Koyun gırkma aleti
|
Gırklıkla koyunları gırktık.
|
|
Gışmık
|
Hayvan tekmesi
|
İnek gışmık atıyor. Yanına yaklaşma !
|
|
Gıymık
|
İnce ağaç parçası
|
Elime gıymık battı.
|
|
Gıynak
|
Tekleme fındık gavsunu
|
Patoz gacıra gıynak katmış.
|
|
Girebi
|
Küçük balta
|
Girebiy ver bahçe atlamaya gideceğim.
|
|
Gobca
|
Düğme
|
Gömleğin gobcaları düşmüş.
|
|
Gofil
|
Fıçı
|
Gofille su getir.
|
|
Gol
|
Küçük raf
|
Kittikler kapının golunda.
|
|
Gook
|
Kuytu. Çukur, delik.
|
Gözleri googa çekildi. Ölecek herhalde
|
|
Goşama
|
İki avuç miktarı
|
Bir goşama mısır ver.
|
|
Got
|
7 kg gelen olçü (külekten)
|
2 got başşak ettim
|
|
Gönümek
|
Meyvenin yumuşaması
|
Armutlar iyice gönüdü
|
|
Gumbul
|
Büyük sepet
|
Gumbulla gazel almaya gidicem.
|
|
Guruş taşı
|
Ocaklıktaki çıkıntı taşı
|
Lambayı guruş taşına koy.
|
|
Guvak
|
Kepek
|
Saçların çok guvaklanmış.
|
|
Guytak
|
Çukur
|
Yollar guytak dolu dikkat et.
|
|
Gübür
|
Toz ve pislik parçaları
|
Evin iyice tozunu gübürünü temizle.
|
|
Güvenek
|
İri sinek
|
Yazın yaylalarada güvenek çok olur.
|
