Doğankent  hidroelektirik santrali

DOĞANKENT / HİDROELEKTRİK ENERJİNİN PINARLARI

 

TÜRKİYE'NİN ENERJİ ÜRETİMİNİ ARTIRMAK İÇİN ÇALIŞMALARINA BAŞLANAN DOĞANKENT PROJESİ ÜLKEMİZİN HİDROELEKTRİK POTANSİYELİNİN YÜZDE 2.36'SINI OLUŞTURUYOR. PROJEDE YER ALAN TESİSLERİN BİR KISMI TAMAMLANARAK İŞLETMEYE ALINDI. BİTİRİLEN PROJELER, PEK ÇOK YERİN ÇEHRESİNİ DEĞİŞTİREREK, EKONOMİSİNE DE KATKI SAĞLADI.

Türkiye'nin hidroelektrik potansiyelinin önemli bir bölümünü oluşturan Doğankent Projesi'nin çalışmaları hızla devam ediyor. Büyük bir bölümü bitirilen Proje tamamlandığında Türkiye'nin enerji ihtiyacının bir kısmı ortadan kalkmış olacak.

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan ve 4 bin 173 kilometrelik bir alanda gerçekleştirilen Doğankent Projesi muhtevasında 17 baraj, 15 HES ve 3 regülatör bulunuyor. Proje kapsamında şu ana kadar Kürtün Barajı, Kavraz ve Doğankent Regülatörleri bitirilerek işletmeye alındı. Torul Barajı'nın inşasına ise devam ediliyor. Bitirilen Kürtün Barajı, Kavraz ve Doğankent regülatörlerine Torul Barajı'nın eklenmesiyle Doğankent Projesi'nin yüzde 31'i gerçekleştirilmiş olacak. Doğankent Projesi'nin tamamının bitirilmesi durumunda 880 MW kurulu güç ve 2 bin 955 GWh/yıl üretim yapılabilecek. Bu üretim kapasitesiyle Doğankent Projesi Türkiye'nin hidroelektrik potansiyelinin yüzde 2,36'sını oluşturuyor.

KÜRTÜN BARAJI YÖRENİN ÇEHRESİNİ DEĞİŞTİRDİ

Doğankent Projesi'nin önemli yapılarından olan Kürtün Barajı 28 Eylül 2003 tarihinde hizmete açılarak enerji üretimine başladı. Türkiye'nin ön yüzü beton kaplı ilk barajı olma özelliğine sahip olan Kürtün Barajı, 85 MW kurulu gücünde ve 198 GWh/yıl kapasitesinde. Oluşan baraj gölü yöreye tabii bir güzellik kazandırarak bölgenin çehresini değiştirdi. Baraj gölünde Devlet Su İşleri tarafından balıklandırma çalışması yapıldı, 550 bin adet aynalı sazan balığı göle bırakıldı. Yapılan balıklandırma çalışması yöre ekonomisine katkı sağlayacak.

Kürtün Barajı Doğankent Projesi'nin yüzde 6,70'ini temsil ediyor. Memba batardosu prekast elemanlar ve ssb'den üretilen Kürtün Barajı'nın gövdesi, ön yüzü beton kaplı kaya dolgu. Gövde yüksekliği 133 metre olan barajın gövde dolgu hacmi 3 milyon metreküp. Kürtün Barajı'nın göl hacmi 108,20 milyon m3'tür. 2 adet 12 m çapında tünelli dolusavağı bulunan Kürtün Barajı'nın deşarj kapasitesi 3 775 m3/s'dir. Dolusavaktan deşarj edilen suyun enerjisi deşarj kanallarıyla enerji kırıcı havuza iletilerek kırılıyor. Kürtün Barajı'nın derivasyon tünelleri 5 metre çapında 701 ve 741 metre uzunluğunda iki tünelden oluşuyor. Derivasyon tünellerinin deşarj kapasitesi 387 m3/s'dir. Kürtün Barajı'nın yeraltında bulunan santral ve trafo bloklarına 332 m uzunluğunda ulaşım ve kablo tüneli ile ulaşılıyor. Baraj gölünden santrale suyu ileten enerji tüneli 234 metre uzunluğunda ve 5,5 metre iç çapında.

Kürtün Barajı muhtevasında yapımı tamamlanan baraj ulaşım yolu 38,5 kilometre uzunluğunda. Baraj ulaşım yolunda inşa edilen altı tünelin toplam uzunluğu 5 bin 150 metre . Baraj ulaşım yolu, Doğankent Projesi'nin diğer tesislerine de hizmet verecek. 2 bin 686 kilometrekarelik bir havzaya sahip olan Kürtün Barajı'nda yıllık ortalama yağış 465 mm'dir. Barajın yıllık ortalama suyu 828,8 milyon m3'dür. Baraj yerinde ortalama akım 26,28 m3/s'dir.

TORUL BARAJI 2006'DA HİZMETE AÇILIYOR

Torul Barajı 100 MW kurulu gücü ve 322 GWh / yıl üretim kapasitesiyle Doğankent Projesi'nin yüzde 10,90'ını temsil ediyor. Torul Barajı temel tabanından 152 metre yükseklikte. Torul HES barajın 5 kilometre mansabında bulunuyor. İletim tüneli uzunluğu 4 bin 135 metre . 2 Kasım 1998 tarihinde ihalesi yapılan barajın sözleşmesi 21 Eylül 2000 tarihinde Genel Müdürlüğümüzce imzalandı. 14 Kasım 2000 tarihinde yer teslimi yapılarak fiilen işe başlanıldı. 2 bin 96 kilometrelik havzaya sahip olan Torul Barajı'nda yıllık ortalama yağış 465 mm'dir. Torul Barajı'nın yıllık ortalama suyu 546 milyon m'tür. Baraj yerinde ortalama akım 17,31 m3/s, göl hacmi 168 milyon m'tür. 2004 yılı sonunda yüzde 80'i tamamlanacak olan baraj 2006 yılında hizmete açılacak.

ALADEREÇAM HES'İN PLANLAMASI İNCELENİYOR

Gelevera Deresi'nin Karaovacık kolu üzerinde yapılması önerilen barajın gayesi, depolayacağı suyu Gökçebel Baraj Gölü'ne oradan da Akköy II HES'e aktararak enerji üretmek.

Aladereçam Barajı'nın ön yüzü geçirimsizliği sağlamak üzere beton asfalt ile kaplanmış kaya dolgu baraj tipinde önerilmektedir. Barajın temel tabanından yüksekliği 58,00 m'dir. Aladereçam Barajı'ndan sağlanan su 4 bin metrelik iletim tüneli ile Gökçebel Baraj Gölü'ne taşınacak. İletilen suyun 200 metre dolaylarında olan düşüsünden yararlanmak gayesiyle, Aladereçam HES'in planlanması ön inceleme aşamasında.

GÖKÇEBEL SUYU AKKÖY'E AKTARACAK

Gelevera Deresi üzerinde önerilen barajın gayesi, düzenleyeceği suyu Yaşmakli Baraj Gölü'ne oradan da Akköy II HES'e aktararak enerji üretmek. Beton ağırlık tipinde düşünülen barajın temel tabanından yüksekliği 14 bin metre olacak. Gökçebel baraj yerinde tabii akım 146 milyon m3'tür. Baraj gölünde 77,5 milyon m3 su de depolanabiliyor ve 40.70 milyon m3'lük etken hacim ile doğal akım büyük ölçüde düzenlenebiliyor. Gökçebel ve Yaşmaklı barajlarında su düzeyleri aynı tutuldu. Bu iki baraj gölü üç metre iç çapında ve 6 bin 900 metre uzunluğunda tünelle birbirine bağlandı.

YAŞMAKLI BARAJI KENDİ SUYUNU DÜZENLEYECEK

Beton ağırlık tipinde düşünülen Yaşmaklı Barajı temel tabanından 70 bin metre yükseklikte olacak. Doğankent Çayı'nın kavraz kolu üzerinde yapılması önerilen Yaşmaklı Barajı, kendi drenaj yüzeyinden gelen suyu düzenleyecek ayrıca Aladereçam ve Gökçebel barajlarından gelecek suları 3 bin 900 metre uzunluğundaki tünelle Akköy 2 HES'ine iletecek. Baraj gölünün maksimum su seviyesindeki hacmi 10 milyon m3'tür.

AKKÖY II HES 603.93 GWh ENERJİ HEDEFLENİYOR

Akköy II Santrali Doğankent su alma yapısının 500 metre akış yukarısında Akköy I HES ile birlikte düşünüldü. Yaşmaklı Barajı'ndan sağlanan su, 3 bin 900 metrelik beton kaplı tünel ve 3 bin 660 metre açıkta cebri boru ile Akköy II HES'e aktarılacak. Akköy II Santrali'nde maksimum düşü bin 244 metredir. 3*60MW = 180 MW kurulu gücünde önerilen santral 399,72 GWh güvenilir olmak üzere yılda ortalama 603,93 GWh enerji üretecek.

TAŞOBA VE ELMALI BARAJLARI İLE BÜYÜKDÜZ HES

Harşit Çayı'na Torul ve Kürtün Baraj yerleri arasında katılan manastır kolundaki enerji potansiyelini değerlendirmek amacıyla önerilen dolgu tipindeki Taşoba ve beton kemer tipindeki Elmalı barajlarının temel tabanından yükseklikleri sırasıyla 93,00 m ve 62,00 m'dir. Bu barajlarla depolanan su 11,1 kilometrelik iletim tüneli ile Büyükdüz HES'e iletilecek. Büyükdüz HES 60 MW kurulu gücünde ve 90,66 GWh'ı güvenilir olmak üzere yılda ortalama 174.4 GWh enerji üretecek.

TİREBOLU BARAJI VE HES

Tirebolu İlçesi'ne 6 kilometre uzaklıkta, Doğankent Çayı'nın son enerji birimi olarak önerilen Tirebolu Barajı temel tabanından 48.00 metre yükseklikte blanketli kaya dolgu tipinde. Tirebolu Barajı 76,84 hm3'lük etkin göl biriktirme kapasitesi ile membasında bulunan barajlardan gelen ve ara drenaj yüzeyinden gelen suları büyük ölçüde düzenleyecek. 2*30 MW = 60 MW kurulu güçte önerilen Tirebolu HES'i 59,36 GWh'ı güvenilir olmak üzere yılda ortalama 114.45 GWh enerji üretecek.

AKKÖY BARAJI VE AKKÖY I HES

Kürtün Baraj yerinin 2 kilometre akış aşağısında Doğankent Çayı üzerinde yapılması önerilen Akköy Barajı'nın gayesi, Kürtün Hidroelektrik Santrali'nde türbinlenen suyu düzenlemek ve Akköy I HES'e su sağlamak.

Beton ağırlık tipinde düşünülen barajın yüksekliği talvegden 23,00 metre , temel tabanından ise 48,00 metredir. Baraj gölünün hacmi 2,76 hm3'tür. Akköy Barajı'ndan sağlanan su 4.60 metre iç çapında 13 746 metre uzunluğundaki tünelle Akköy I HES'e iletilecektir. 2*30 = 60 MW kurulu gücünde önerilen Akköy I HES, 145,23 GWh'ı güvenilir olmak üzere yılda ortalama 259,70 GWh enerji üretecek.

ASLANCIK BARAJI VE HES

Doğankent HES'te türbinlenen ve ara drenaj yüzeyinden gelen suları depolamak gayesiyle yapılması önerilen Aslancık Barajı; Harşit İlçesi'nin bir kilometre akış aşağısında, temelden 32,00 metre yükseklikte blanketli kaya dolgu tipinde bir baraj. Aslancık Barajı'ndan sağlanan su toplam boyu 13 bin 280 metre olan tünel ile Aslancık HES'e iletilecek. Maksimum düşüsü 143.00 metre olan Aslancık HES 2*45MW = 90MW kurulu güçte öneriliyor. Yıllık ortalama enerji üretimi ise 178.07 GWh'ı güvenilir olmak üzere toplam 349,24 GWh olacak.

DOĞANKENT, KAVRAZ REGLATÖRLERİ VE DOĞANKENT HES

Doğankent Regülatörü ve Kavraz Regülatörü bitirilerek Doğankent HES işletmeye alındı. Doğankent HES 70.80 MW kurulu güç ve 395 GWh/yıl kapasitesiyle Doğankent Projesi'nin yüzde 13,40'ını oluşturuyor. Doğankent I, II HES Tirebolu'nun takriben 35 kilometre güneyinde Harşit Çayı üzerinde. Doğankent Regülatörü'nden alınan su 7 127,15 metrelik iletim tüneli ile, Kavraz Regülatörü'nden alınan su da iletim tüneli ile Doğankent Regülatörü iletim tüneline bağlanarak Doğankent I ve II HES'e iletiliyor. Doğankent I 8,2 MW kurulu gücünde dört üniteden oluşuyor, toplam kurulu gücü 32,8 MW'a ulaşıyor. Bu güce ilave olarak Doğankent II HES (tek üniteli yeraltı santralı) yapıldı.. Doğankent II HES'in kurulu gücü 38,00 MW'tır. Böylece dört adet yerüstü, bir adet de yeraltı ünitesinden oluşan santralin toplam kurulu gücü 70,80MW'dır. Yıllık ortalama enerji üretimi 56,72 GWh güvenilir olmak üzere toplam 313,95 GWh'dır. Sistemde bulunan bütün tesislerin yapılması ve düzenli bir akım sağlanması neticesinde güvenilir enerji miktarı 236,83 GWh'a, toplam enerji miktarı da 395,22 GWh'a ulaşacak. Doğankent HES enerji üretimine 24 Nisan 1974 tarihinde üç ünitesi işletmeye açılarak başlandı.