DENİZ SUYU SICAKLIĞI ARTIYOR
Doğu Pasifik Okyanusu’ndaki ısınma eğilimi, mikroskobik planktonlardan, Amerika’nın batı kıyısındaki balık ve kuşlara kadar geniş bir yelpazede uzanan hayvanlara ağır bir darbe indirdi. Science dergisinde yayınlanan ve John McGowan tarafından gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Okyanus besin zincirinde ana zinciri oluşturan zooplanktonların miktarı %70 düştü.
İsli Yelkovan Kuşu olarak bilinen kuşun nüfusu %90 azaldı. Diğer kıyı kuşu nüfuslarında da benzer düşüşler görülüyor.
Kabuklu bir deniz hayvanı olan Üç Abalone’nin soyu tükendi. Balık nüfuslarında da ciddi azalmalar görülüyor.
Okyanusda deniz altı ormanları oluşturan kelpler de sistematik olarak küçülüyor.
Sarı yüzgeçli ton balığı, kısa burunlu yunus gibi sıcak su türleri de doğal yaşam alanlarının kuzeyinde görülmeye başlandı.
Değişimin Sebebi Ne?
El Nino iklim yapısının doğu Pasifik’te yaşayan türler üzerinde kısa dönemli bir baskı oluşturduğu ortaya çıktı. Ancak 1976-77 yıllarında başlayan uzun dönemli eğilimin, iklim bilimcilerin “rejim değişikliği” olarak nitelendirdiği olguyla da bağlantısı söz konusu.
Bu zaman dilimi içinde, Alaska yakınlarında Aleutian Alçak Basınç olarak bilinen atmosfer basınç sistemi, eski konumunun, güneydoğusuna kaydı. Aynı dönemde, deniz yüzeyi sıcaklıkları yükselmeye ve Pasifik Okyanusu’nun üst katmanları daha az tuzlu hale gelmeye başladı.
McGowan, artan ısı farklılıklarının, California akıntısındaki okyanus sularının alt ve üst katmanlarının birbirine karışmasını engellediğini söylüyor. Bu durum güneşin aydınlattığı katmanlarda yaşayan mikroskobik bitki ve hayvanların, daha aşağıda yer alan soğuk ve tuzlu sulardan besin maddesi almasını zorlaştırmış olabilir. McGowan MSNBC’ye “bu durum üretkenlik düşüşü ile tutarlı gözüküyor” dedi.
Alaska Körfezi’ndeki biyolojik değişimin kökeni ve büyüklüğünün daha belirsiz olduğunu araştırmacılar da kabul ediyorlar. Ancak “türlerin önemli bir sorunla karşılaştıklarını ve bu durumun muhtemelen benzer ölçekteki iklim değişiklikleri ile bağlantılı olduğunu” ifade ediyorlar. McGowan El Nino gibi ara dönemdeki iklim değişikliklerinin son 20 yılda eskisinden daha sık görüldüğünü ve bu dönemlerin okyanus akıntı biçimleri ve okyanus türleri üzerinde toplam etkisi olduğunu belirtiyor. Ancak okyanuslardaki ısınma eğilimini atmosferdeki küresel ısınmaya bağlamak için henüz erken olduğunu da ekliyor. Bir çok bilim adamı sera gazı emisyonlarının küresel ısınmayı şiddetlendirdiğine inanıyor.
McGowan, “bu durumun daha önce ölçmediğimiz makro bir doğal döngü mü, yoksa insanların yol açtığı küresel ısınmanın öngörülmeyen bir sonucu mu olduğunu daha bilmiyoruz” diyor. McGowan, meslektaşlarının yarısının muhtemelen küresel ısınma teorisini, diğer yarısının ise doğal döngü teorisini destekleyeceğini söylüyor.
McGowan, toplanan kanıtlarda eksiklikler ve boşluklar olduğunu kabul ediyor. “Deniz ekosistemlerinin uzun dönem içinde kontrolü, gelişigüzel ve düzensiz olarak yapılıyor. Bu durum özellikle Alaska Körfezi için geçerli. Ayrıca balık nüfusuna ilişkin veriler ticari balıkçılık rakamlarına dayanıyor, bu rakamların ise biyolojik unsurlar kadar ekonomik koşullar ve idari düzenlemelerin de etkisi altında” olduğunu belirtiyor.
TEMA VAKFI FAALİYET DERGİSİ
Ağustos 1999
