Karadeniz Bölgesi Atma Türkü Örnekleri

ATMA TÜRKÜLER/KESME TÜRKÜLER (KARADENİZ BÖLGESİ)

Dünyanın her bölgesinin kendi kültürüyle bağlantılı halk şarkıları vardır . Doğu Karadeniz’in özgün karakteri atma türkü denilen horon ritmine uyan doğaçlama türkülerindedir . Atma türküler genellikle 7 heceli 4 mısradan oluşurlar .2 .ve 4. mısralar arasında kafiyelidir .İlk iki mısra son iki mısradan anlam bakımından farklı olabilir . Dünyanın her yanında her halk şarkısının kendi şiiri ve bestesi vardır .Oysa Karadenizde bir beste üzerine binlerce atma türkü uydurulabilir.

Burada türkünün ezgisi 2 mısralık bir kalıptır ve her iki mısrada bir tekrarlanır .Atma türkü söylemek atadan gelen bir gelenektir. Kemençeci yada tulumcu horon çalarken kendine güvenen birisi o anda uydurduğu kafiyeli sözlerle atma türküye başlar , ona başka birisi cevap verir . Burada yanıt hatta sataşma değeri olan kafiyeli dörtlükler kurmak gereklidir .Karadeniz uşaklarının kıvrak zekası bu konuda sınır tanımaz .Bu atışmaların süresi yoktur .Bir taraf pes edene kadar atışma devam eder. Atma türkü geleneği bugün Trabzon ve civarında yaşamaktadır . Bununla beraber aynı zamanda yok olmak üzere olan bir Laz geleneğidirde. Atma türküler Türkçe, Lazca , Rumca, Hemşince veya Gürcüce söylensede kafiye ve anlam konusunda yukarıdaki kurallar geçerlidir. Atma türkülerin en keyifli olanları kızlı erkekli atışmalardır . Trabzon’un kızlı erkekli atma türkülerinde sevda ve cinsellik ön plandadır .

Trabzon  ve Rize Yöresinden Atma Türkü Örnekleri

Su akar akarina

Yar keser makarina

He gız alurum seni

Gelursa çıkarina

Armudi budakladum

Dallarini sakladum

Anasinun yaninda

Gızini gucakladum

Kapisinin önünde

Portokal ağaşlari

Bi yuk odun yuklenur

Nazli yarun şaşlari

Ayitladum tarlayi

Yüzgar oni sallayi

Hanum bağla kocani

Yolcilara hırlayi

Belle bellemeleri

As tavana belleri

E gız dema nenene

Dişleduğum yerleri

Dağlar dağladi beni

Gören ağladi beni

Gağurun gıcuğazi

İpsiz bağladi beni

Evinde lüküs lamba

Kapisinda dayamba

Dişlesam memesini

Bağırurmu acamba ?

Bahçesinde domata

Yapsun oni salata

Vermedi seni boban

Turşi yapsun kerata

Of’un ardi Surmene

Gızlar giyer fermene

Fermenenun altinda

Beyaz gudukli meme

Aldi tabancasini

Güyam çakal vuracak

O beni vurdurursa

Sora kimlan duracak

Gene geldi yazbaşi

Bağıriyu gugolar

Nenelina bobani

Alsun derin uykular

Oturduk mahabbete

Hapta deliganlılar

Seyir edeyi bizi

Hau gancuk garilar

Arkasindan aşağa

Saşlari katar katar

Yüzi berber aynasi

Ağzi şeftali satar

Karadeniz ustüne

Yuvamun yapıları

Ne anam var ne babam

Kitledum kapıları

Eğildi aldi koti

Köti görundi köti

Fadimun memeleri

Dersun kalayli kutu

Yedun kabak mancasi

Yüreğum bolanuyi

Lahana kostelleri

Karnumda dolanuyi

Yaylalar otli olur

Bekarlar dertli olur

Bekar gızun memesi

Gaymaktan tatli olur

Kırlanguş dala gonar

Yavri yuvada oynar

Fadim yiprandi kocan

Getur pazara onar

Derelerun sirğani

Yeni biteyi yeni

Yirilendi bellerun

Gız kim şüşürdü seni

Ayna duşti cebumden

Karişti gazellere

Tabiatum boyledur

Bakarum guzellere

Ey benum Külizarum
Sen soyle ben yazarum

İki memen arasi

Olsun benum mezarum

Endum dere duz gibi
Bir su içtum buz gibi

Boşan alayum seni

Kabulumsun kiz gibi

E kiz senun sevdanun
Yok evinde kazani

Bi kot misir unuylan

Geçirur ramazani

Rize’den kalkan vapur
Of oğune konaklar

Heram olsun kocana

O kirmizi yanaklar

Arkanda yeleğun

Ferasıyum ferası

Sendeki güzelliğin

Bende olsa Yarısı

peştamalin enine

kız yavaş yürüsene

güzelliğin yanına

çalım eylemesana

arkandaki fistanun
bilmemki ipekmidur

sade oni giyersun

evde başka yokmidur

İneceğum dereye
Kuma sarılacağum

Ettum kendi kendume

Kime darulacağum

Başındaki çöberin

Otuz iki dalı var

E kız senin kocanın

Bir şamarlık canı var

oy kırmızı keşanlı

nişanlısın nişanlı

kırmızı keşanına

kandı bu delikanlı

Arkamda darış yelek

Yureğim oldi elek

Bir saat güldüğümü

Çok gördü zalim felek

Kuşağının enine

Gel gidelim seninle

yarum kurban olayım

habu ince beline

Ne durursun durursun

Dururda düşünursun

O ıslak şalvarını

As duvara kurusun

Çıktum dağun başına

Çalıverdum ezanı

Kız senun merağundan

Tutmadum Remezani

türkü söylerim pekten

kız fistanın ipekten

geleceğim bu akşam

kurtar beni köpekten

Peştamalın düğümü
Ben buğa ettuğumi

baktım eller ağzına

Atmadım sevduğumi

Giydim çaruklarımı

Gel bağla Bağlarını

Terk etmiş gidiyorum

Vunidin dağlarını

Endum derelerune

Bilmem nerelerune

Kaytan buyuklarumi

Sursem memelerune

İn dereye bul beni
Kız verem ettun beni

Ha bu yalan dünyaya

Sen da unuttun beni

Başındaki yaşmağa

Burda güller açmağa

Sen aluşturdun beni

Cilveli konuşmağa