Nevşehir’in 20 km. doğusunda yer alan Ürgüp (ASSİENA) Kapadokya’nın önemli merkezlerindendir. Selçuklu Dönemi’nde de önemli bir yerleşim yeri olan Ürgüp, bu dönemde “Başhisar” olarak anılırdı. Damat İbrahim Paşa, Ürgüp”ün sokak ve meydanlarına mermer çeşmeler ve kitabeler yaptırtmıştır. Çeşmelerin kitabelerini ayrı ayrı şairlere yazdırmış, İstanbul’un ünlü taş ustalarına, çeşme mermerlerine kazıtmıştır. 19. yüzyıla ait yazılı belgelerde 70 cami, 5 kilise, 11 kütüphane bulunduğundan bahsedilmektedir.
Ürgüp’te bulunan Selçuklu ve Osmanlı eserleri, Altı Kapılı Türbe, Kılıçarslan Türbesi, Cami-i Kebir, Tahsin Ağa Kütüphanesi, Ürgüp’ün Taşkınpaşa köyünde bulunan Taşkınpaşa Medresesi, Cami ve Türbesi’dir.
Ürgüp civarındaki Pancarlık Vadisi, Üzengi Vadisi ve Keşlik Vadisi hem tarihi, hem de doğal değerleri olan vadilerdir.
Kurtderesi Nekropolü
Ürgüp’ün Karlık köyü yakınlarında yer alan Kurtderesi Nekropolü’ndeki mezarlar, dik bir plâtonun yamaçlarına oyulmuştur. Mezarların dış yüzeylerine kabaca yazılmış küçük figürler, ölüler için sembolik tasvirlerdir. Her zaman tek odadan oluşan bu mezarların girişinin üstünde, havalandırma için küçük delikler bulunmaktadır. Mezar odasında ölülerin yatırılması için tekli, ikili veya çoğunlukla “U” biçimli platformlar yer alır. Bu mezarlar, Roma Dönemi’ne tarihlenmektedir.
Tağar Kilisesi
Ürgüp-Kayseri yolundan 8.5 km. sonra sağa dönülüp 8 km. daha girildiğinde, Ürgüp ilçesinin Yeşilöz köyüne ulaşılır. Buradaki kilise “T” plânlı, merkezi kubbelidir. (Kubbe çöktüğünden camla kapatılmıştır) Üst katta bulunan galeriye bir merdiven sayesinde çıkılmaktadır. Bu nedenle Kapadokya kiliseleri içinde tek örnektir. Genelde freskleri iyi korunmuş olan kiliseyi üç sanatçı kendi stillerine göre süslemiştir. Aziz Theodore adına yapılmış olan kilise, 11-13. yüzyıllara tarihlenmektedir.