Yazı:Mustafa ÖZDEMİR
Hababam Sınıfı’nın yazarı Rıfat Ilgaz’ın doğduğu yer olan Kastamonu’nun Cide İlçesi; kilometrelerce uzanan sahili, dağları, şelaleleri, muhteşem koyları, mağaraları, kanyonları ve yeşilin her tonunun rastlanabileceği ormanlarıyla keşfedilmeyi bekleyen bir cennet. Üstelik bu haftasonu, 11. Cide Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali düzenleniyor. Kültürel ve sanatsal etkinliklerin ağırlıkta olduğu festival süresince, Türkiye’nin dört bir yanından gelen sanatçılar, usta yazarın anısına eserlerini sergileyecek.
Cide’nin hangi isimle, ne zaman, nerede ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmiyor. Ancak bugüne kadar Gasgaslar, Paflagonyalılar, Henetler, Romalılar, Bizanslılar, Candaroğulları ve Osmanlılar bu bölgede yaşamış halklar. En erken kalıntılar Roma ve Bizanslılar’a ait .Güble ve Gilivri arasında bulunan Çoban Kalesi, Romalılar tarafından inşa edilmiş. Timle Kalesi ise Bizans dönemine ait. Gazallı, Okçu, Gideros, Akça, Karasu ve Hıdır bölgedeki diğer tarihi kaleler.
Cide’nin adı Homeros’un ünlü eseri İlyada’da da anılıyor: “Erkek yürekli Pylaimenes komuta eder Paflagonyalılar’a, gelmişler yaban katırlarıyla ünlü Enetler’in yurdundan, Kitoros’ta, Sesamos’ta otururlar, Parthenios Irmağı çevresinde kurmuşlardır ünlü saraylarını, kentleri Kromna Aigialos, yüksek Erythinoi’dur…” Paflagonya kentlerinden Kitoros bugün Gideros denen sahil köyü. Kromna, Cide’nin 28 km. batısındaki Kurucaşile’nin, Sesamos ise şimdiki Amasra’nın Büyük İskender tarafından Kraliçe Amastris’e düğün hediyesi olarak verilmeden önceki adı. Aigialos da, Osmanlı döneminde Karaağaç adını alacak olan Cide iskelesi. Aigialos kentinin kalıntılarının bugünkü liman içerisinde kaldığı tahmin ediliyor.
. 1213 yılında Anadolu Selçukluları’nın, 1460’da ise Fatih Sultan Mehmet’in Kastamonu’yu almasıyla Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğine geçen Cide, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, “Karaağaç İskelesi” adıyla Rus çarlığından getirilen tuzun dağıtım merkezi ve imparatorluğa mal sevk edilen bir liman olarak önem kazandı. 1868 yılında ilçe oldu. Bugün nüfusu 23 bin.
ANKARA’YA3,5 SAAT UZAKTA
Bartın-Sinop Karayolu üzerinde yer alan ve 103 kilometre uzunluğunda bir kıyı şeridi ile Karadeniz’e açılan Cide, kuzeyde Karadeniz, doğuda Doğanyurt, güneyde Şenpazar ve Pınarbaşı, batıda Bartın ilinin Ulus ve Kurucaşile ilçeleri ile komşu. Kastamonu’ya uzaklığı Şenpazar üzerinden 131, Doğanyurt-İnebolu üzerinden ise 180 kilometre. İstanbul ile arası 513, Ankara ile 320, İzmir ile 900 kilometre.
DOĞA TURİZMİ İÇİN UYGUN
Genelde dağlık ve engebeli bir coğrafi yapıya sahip ilçenin doğusunda İsfendiyar Sıradağları uzanıyor. Yer yer sarp ve geçit vermeyen tepelerin bulunduğu bölgede rakım, ilçe merkezinde sıfır, biraz içeri girildiğinde ortalama olarak 800-900 metre arasında. Yüzde 70’i ormanlarla kaplı. Başlıca ağaç türleri kayın, köknar, gürgen, meşe, çam ve kestane. Kapısuyu, Devrekani, Aydos, Güble ve Fakaz çayları buradan geçiyor. Karadeniz’de en uzun sahili Cide’de, 11 kilometre. Gideros, Aydos, Denizkonak, Uğurlu, Çayyaka, Akbayır ve İlyasbey sahillerinde yerli ve yabancı turistleri ağırlıyor. Dağ turizmiyle de doğa tutkunlarını kendisine çeken Cide, İlgarini, Kılıkçılı ve Okçular Mağarası ile mağaracıların buluşma noktası. Valla, Malyas, Loç, Kısık ve Aydos kanyonları ise heyecan arayanların adresi.
1911 yılında Cide’de doğan Rıfat Ilgaz, her yıl temmuz ayında yapılan, “Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali” ile anılıyor. Kültürel ve sanatsal etkinliklerin ağırlıkta olduğu etkinlik süresince, Türkiye’nin dört bir yanından gelen sanatçılar eserlerini sergiliyorlar. Festival bugün saat 15.00’te, Rıfat Ilgaz Evi’nin önünde yapılacak toplantı ve yürüyüş ile başlayacak. Belediye Meydanı’nda Hababam Sınıfı ve Sarı Yazma resim sergisi var. Aynı yerde 16.30’da yöresel yemeklerin tadına bakabilirsiniz. Pazar akşamına kadar çocuk oyunları, şiir dinletileri, yarışmalar, panel ve konserler düzenlenecek. Yarın akşam 20.30’da Coşkun Sabah-Hadide Sultan konseri var. Kapanış pazar saat 14.00’teki bisiklet yarışı ile olacak.
SULTAN KAYIKLARI BURADA YAPILIYOR
Yerel kıyafetler arasında bulunan sarı yazma, Rıfat Ilgaz şiirlerinde de adı geçen bir öğe. Burada kadınların başörtüsü olarak kullandıkları sarı renkli yazma, sembol haline gelmiş. Göynek denen uzun ve bol elbise, don denen kırmızı paçalı şalvar ve beldeki kuşak sarı yazmayı tamamlıyor.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde padişahları taşıyan Sultan Kayıkları, Cide’de halen yapılıyor. 30 metre uzunluğunda 2,5 metre genişliğinde ve tamamen aslına uygun yapılan Sultan Kayıklar’ında en ince ayrıntılar dahi dikkate alınıyor. Tamamı ahşap ve ağırlıklı olarak meşe, çam, kestane kullanılıyor.
NE YENİR
Zengin bir mutfak kültürüne sahip Cide’de, yöresel yemekleri hemen her restoranda bulmak mümkün. Bunların başında karma, köy böreği, armut tatlısı, ceviz helvası, kuyruklu dolma, kestane hoşafı ve kuyu kebabı geliyor. Özellikle yol kenarlarında kuyu kebabı yapan restoranlar, tatilcilerin gözdesi.
NEREDE KALINIR
Uzunkum Otel: (366) 866 11 95
Barın Mocamp: (366) 866 10 65
Cide Resort: (366) 866 20 52
Alkan Otel: (366) 866 31 43-12 79
Ece Motel: (366) 866 20 11
Yeni Ece Motel: (366) 866 40 40
Yalı Otel: (366) 866 20 87
Turizm ve Otelcilik Uygulama Oteli: (366) 866 35 25
Ayı Şaban Pansiyonu: (366) 866 16 14
Demir Çubuk Pansiyon: (366) 866 36 58
Gideros Pansiyon: (366) 871 83 05
İzgi Pansiyon: (366) 866 18 94
Narin Pansiyon: (366) 866 11 57
Şeren Pansiyon: (366) 871 80 93
