MEHMET UZUN
Türk Yurdu dergisinin II/I. Tertibi meydana getiren sayılarına şimdiye kadar ne Türk Yurdu koleksiyonlarında rastlanmış,1 ne Türk Yurdu bibliyograflarına dahil edilmiş2 nede Türk Yurdu dergisi ile ilgili verilen teknik ve genel bilgilerde bu sayılardan bahsedilmemiştir.3
Kitaplığımızda mevcut ve Türk Yurdu II/I. Tertip olarak Türk Yurdu koleksiyonuna dahil ettiğimiz 4 sayısından başka sayılarının yayınlanıp yayınlanmadığını araştırma ihtiyacı duyduk. Bu sayıların daha fazla olabileceği düşüncesinden hareketle yaptığımız araştırmalarda daha fazla sayıya ıastlayamadık. Ancak, içimizdeki şüpheler bitmedi. Nitekim 23 Nisan 1340 (23 Nisan 1924) tarihinde toplanan II. Dönem “Birinci Türk Ocakları Kongresi Zabıtları”nda, Garbıkaraağaç (Acıbayam) delegesi, Ahmet Hidayet Bey “Türk Yurdu birbuçuk sene evvel neşrine teşebbüs edilerek İKİ-ÜÇ numaradan sonra akim (neticesiz) kalmıştır.” Eskişehir delegesi Yusuf Akçura Bey: “Tiirk Yurdu denilince benim de mes’uliye- tim var. Türk Yurdu’nu, uzun zaman ben çıkarmışdım…” “… Türk Yurdu Harb-i umumi esnasında kapandı.
Esbabını; o zaman İstanbul’da olmadığımdan bilemiyorum. Yalnız fazla masrafdan olduğu zannındayım. Ben kapanmış buldum. Bil’âhire burada bi’l-hâssa Hamdullah Suphi Bey’in himmetiyle Ocağın nâşir-i efkârı ol• mak üzere çıkarmaya başladık. İKİ- UÇ nüsha sonra yürümedi…”
“… Evvelki nüshaları takip etmek suretiyle ve vezaif-i neşriyesinin daha müfit olacağı mtilahazasıyle Türk Yurdunun, Türk Ocağı’nın nâşir-i efkârı olarak çıkarılması muvafıktır” demektedirler.
Biz, Ahmet Hidayet Bey’in Türk Yurdu dergisinin II/I. Tertip sayılarıyla ilgili: ‘İki, Uç nüshadan sonra akim kalmıştır” ifadesiyle Yusuf Akçura Bey’in “Ocağın nâşir-i efkârı olmak üzere çıkarmaya başladık. İki-üç nüsha sonra yürümedi”4 ifadelerinden şu sonuca varıyoruz:
Kongre tarihi 23 Nisan 1924, ki-taplığımızda mevcut 4 sayı Türk Yur- clu’larının tarihi: 15 Mart 1923 – Haziran 1923’dür. Aradan bir yıla yakın geçen zaman içinde Türk Yurdu çıkmıyor. 23 Nisan 1924 tarihli II. Dönem Türk Ocakları Birinci Kongresi Zabıtları’na göre, en yetkili zevat: Türk Yurdıı’nun iki-üç sayı çıktığını
beyan ediyorlar. Halbuki bizim ki-taplığımızda 4 sayısı mevcuttur.
Yukarıdaki izahat doğrultusunda daha fazla çıkmadığı sonucuna varılarak şüphelerimiz sona eriyor. Buna rağmen bu köşeden gözümüzü ayıramıyorum.
Türk Ocakları II. Dönem, Birinci Kongresi’nde yapılan müzakereler sı-rasında: Kongre başkanı ve Antalya Türk Ocağı delegesi Ahmet Ağaoğ- lu:
– “Türk Yurdu benim evimde teessüs etmiştir ve Harb-ı Umumi’den evvel, Ocaklardan evvel teessüs etmiştir…”5 İzmir delegesi Vasıf Bey: “… Efendim bizde iki müessese var. Biri Türk Yurdu, diğeri ‘Türk Ocağı’dır. İlim nokta-i nazarından da bize fikir veren Türk Yurdu’duı. Bu mecmua milliyetçilik nokta-i nazarından hepimizin hocasıdır. Cihan şumûl bir şöhreti de vardır. En büyük faydası, gençliğe müessir olmasıdır. İsmini ortadan kaldırmak doğru değildir. Şimdiye kadar hususi bir mecmua olarak çıkıyordu. Şimdi doğrudan doğruya Ocağın resmî mecmuası olacaktır.”6 Kongrede devam eden müzakerelerde: Çıkarılacak mecmua, Türk
Yurdu’nun devamı olsun, yoksa yeni bir adla “Türk Ocağı Mecmuası” mı olsun? Bu husus oya sunulur: Türk Yurdu mecmuası olmasına çoğunlukla karar verilir. Bu karardan 6 ay sonra Il/II. Tertibin ilk sayısı Ekim 1924 tarihinde: “Türk Ocakları Merkezi Heyeti Tarafından Neşr olunur” meşruatıyla yeniden yayın hayatına başlar. Bu izahattan da anlaşılacağı üzere: Türk Yurdu yayınına başladığı tarihden beriTürk Ocağı’nın yayın organı değildir.
Türk Yurdu dergisi Türk Ocağı kurulmadan önce yayınhayatına başlamış I. Tertip, 161 sayısı “Türk Yurdu Cemiyeti” tarafından çıkarılmıştır.
Türk Yurdu dergilerinin kapaklarında da görüldüğü üzere 15 Mart 1923 tarihli II/I. Tertip, birinci sayısından itibaren Türk Ocağı’nca çıkarılmıştır.
Türk Yurdu’nun daha önce, 15 Ağustos 1918 tarihinde çıkan I. Tertip 161. sayıdan 4 yıl, 7 ay sonra, bu defa Türk Ocağı tarafından Ankara’da çıkmaya başlamıştır. Nitekim daha önce yayınlanan Türle Yurdu’larının üzerlerinde: “Nâşiıi: Türk Yurdu” yerine II/I. Tertibin ilk sayısından itibaren “Naşiri: Türk Ocağı” ifadesinin konulması da yukarıdaki açıklamamızı doğrulamaktadır.
Türk Yurdu 11/1. Tertip, 15 Mart 1339 – Haziran 1339 (15 Mart 1923-Haziran 1923) tarihlerinde 4 sayı ya-yınlanmıştır.
Bu tertibi meydana getiren sayıların boyutları: 1. Tertipde olduğu gibi (18×25 )’dir. Kapaklarındaki yazılardan edindiğimiz bilgilere göre: “TÜRK YURDU. Naşiri: Türk Ocağı, Yıl: 10, 15 Mart 1339 (15 Mart 1923) Sayı: 1.” “Ankara-Hakimiyet-i Milliye Matbaası, 1339 (1923).”
“Ankara’da satıldığı yer: Edib Bey’in ‘Maarif’ kütüphanesidir.” “Fiyatı her yerde ‘10’ kuruşdur.”
Bu bilgiler birinci sayının dış kapa-ğından aktarılmıştır.
İç kapağındaki bilgilerde:
“TÜRK YURDU, Türklerin Faydasına Çalışır. Onbeş günde bir çıkar.”
Bu dört sayının kapaklarında ya-yınlandıkları tarihler hariç diğer bilgiler aynıdır.
Türk Yurdu dergisinin II/I. tertip sayıları üzerinde bu bilgilerden başka İdarehane adresine, sahibi veya mü-dürünün kim olduğuna dair kayda rastlamadık. Ancak birinci sayının ilk sayfasında, Hamdullah Suphi Tanrıöver’in “BAŞLANGIÇ” başlıklı yazısında: “Türk Ocağı’nın Ankara’da tesisine karar veren Ocaklılar, Türk Yurdu’nun neşrini derhal karar altına aldılar. ‘Türk Yurdu’ bu kararın ifade ettiği umumi bir ihtiyaç neticesi olarak tekrar intişara başlıyor” ifadesinden: Daha önce “Türk Yurdu Cemiyeti”nce çıkarılan dergi; Türk Yurdu Cemiyeti’nin kapanması ile bu defa Türk Ocağı tarafından çıkarılmaya başlandığını öğreniyoruz.
Yusuf Akçura’nm Türk Ocakları Birinci Kurultayı’nda yaptığı konuşmada: “Türk Yurdu’nu uzun zaman ben çıkardım” sözlerine karşılık; Ahmet Ağaoğlu’nun Türk Yurdu dergisini kastederek “Sahibi benim, ben” şeklinde karşılık vermesi, Yusuf Akçura’nın Kurultay müzakerelerinde yaptığı konuşmada: “Hamdullah Suphi Bey’in himayesiyle Ocağın Nâşir-i Efkârı olmak üzere çıkarmaya başladık, iki-üç nüshadan sonra yürümedi”7 ifadelerinden bu dört sayının sahibinin Ahmet Ağaoğlu, müdürü’nün Yusuf Akçura olduğu kanaatine varıyoruz.
II/I. Tertipde çıkan Türk Yurdu dergisi sayılarının Türk Yurdu dizilerinde kullanılmak üzere yeterli bilgileri kapsayan ve Türk Yurdu sayılarının genel sıralamasındaki yerlerini
gösterir kıinye cetveli çıkarılmıştır. II/I. Tertibi teşkil eden 4 sayı Türk Yurdunun, ne yazık ki koleksiyonu hakkında bilgi sahibi olduğumuz kitaplıkların hiçbirinde tamamı yokdur. Mevcut Eski Harfli Süreli Yayınlar kataloglarının dışında kütüphanelerde yaptığımız araştırmalarda: Is- sayısı mevcuttur.8 Bu nedenlerle de tanbul Atatürk Kitaplığı’nda (Istan- II/I. Tertibe ait sayıların bibliyograf- bul Belediyesi Kütüphanesi) ilk üç yasını da çıkarmayı uygun bulduk.
Türk Yurdu ll/l. Tertip, İzahlı Bibliyografyası
1- Ağaoğlu, Ahmed, “Üç Medeniyet -1-” cilt: [15] 1, sayı [162] 1, 15 Mart 1339 (15 Mart 1923), s. 14-22.
2- Akçuraoğlu, Yusuf (Yusuf Akçura), “Cihad-i Ekbere Dair” [‘Nutuklarımdan: 1′ Yan başlığı ile verilen nutuk; 5 Aralık 1921’de Bursa Türk Ocağı’nda verilmiştir.], cilt: [15] 1, sayı: [163] 2, 1 Nisan 1339 (1 Nisan 1923), s. 33-40.
3- Aykurt, İzzet Ulvi, “Halk Şairleri ve Millî Hadiseler”, cilt: [15] 1, sayı: [163] 2, 1 Nisan 1339 (1 Nisan 1923), s. 57-61.
4- [Balaban] Mustafa Rahmi, “Rumlar”, cilt: [15] 1, sayı: [165] 4. [Haziran 1339- Haziran 1923], s. 106-111.
5- [Balaban] Mustafa Rahmi, “Türk Moğol Tarihi Kitabiyatı”, cilt: [15] 1, sayı:
[164] 3, 15 Mayıs 1339 (15 Mayıs 1923), s. 74-80.
6- [Erbil] Haşım Nahit, “Irak Türkleri”
[I] , cilt: [15] 1, sayı: [162] 1, 15 Mart 1339 (15 Mart 1923), s. 31-32.
7- [Erbil] Haşım Nahit, “Irak Türkleri’’
[II] , cilt: [15] 1, sayı: [163] 2, 1 Nisan 1339 (1 Nisan 1923), s. 49-56.
8- [Erbil] Haşim Nahit, “Irak Türkleri” [III], cilt: [15] 1, sayı: [164] 3, 15 Mayıs 1339 (15 Mayıs 1923), s. 84-96.
9- [Erbil] Haşım Nahit, “Kahramanlarını Bekleyen Meydan”, cilt: [15] 1, sayı:
[165] 4, [Haziran 1339-Haziran 1923], s. 102-108.
10- Gorki Maksim, Çeviren: Ruşen Eşref [Ünaydın], “İki Ruh” [İhtilâl yazılarından yan başlığı ile verilmiştir.], cilt: [15] 1, sayı: [162] 1, 15 Mart 1339 (15 Mart 1923), s. 23-30.
11- [Izbudak], Veled Çelebi, “Türk Adları”, [I], cilt: [15] 1, sayı: [163] 2, 1 Nisan 1339 (1 Nisan 1923), s. 41-46
12- [Izbudak], Veled Çelebi “Türk Adları” [II], cilt: [15] 1, sayı: [164] 3, 15 Mayıs 1339 (15 Mayıs 1923), s. 69-73.
13- [Lifij], M. [Hüseyin] Avni, Ressam, “Tarih ve Sanat”, cilt: [15] 1, sayı: [163] 2, 1 Nisan 1339 (1 Nisan 1923), s. 63, 64.
14- Memdûh Necdet, “Tıbbiye Gençliğinin Ulvî Bir Yemini”, cilt: [15] 1, sayı: [165] 4, [Haziran 1339-Haziran 1923], s. 112-114.
15- Naci “Yeni Turan”, [‘Büyük Kurtarıcımıza’ ithafı ile verilmiştir.] cilt: [15] 1, sayı: [164] 3, 15 Mayıs 1339 (15 Mayıs 1923), s. 81-83.
16- [Tanrıöver] Hamdullah Suphi, “Baş
langıç”, cilt: [15] 1, sayı: [162] 1,15 Mart 1339 (15 Mart 1923), s. 1-2.
17- Türk Yurdu -“Türklük Şuunu”- [Kay- seri’de Kurulan “Ziya Gökalp Tiyatrosu” ve tiyatroda oynanan oyun anlatılmakta…]
– [Büyük Millet Meclisi Reisi Gazi Mustafa Kemal’in Konya Türk Ocağı Fahri Başkanlığını kabulü…].
– [Gülnar Türk Ocağı’nın Açılışı… konu edilerek anlatılmakta.] cilt: [15] 1, sayı: [162] 1, 15 Mart 1339 (15 Mart 1923), s. 30.
18- Türk Yurdu, “Teşekkür”, cilt: [15] 1, sayı: [163] 2, 1 Nisan 1339 (1 Nisan 1923), s. 33.
19- T. Y. [Türk Yurdu] “Türklük Şuunu”.
– [Hamdullah Suphi Tanrıöver] “Hamdullah Suphi Bey’in Hitabesi”, cilt: [15] 1, sayı: [165] 4, [Haziran 1339-Haziran 1923], s. 117-123.
20- T. Y. [Türk Yurdu] “Türklük Şuunu”.
– [Ahmet Ağaoğlu] – “Ağaoğlu Ahmed Bey’in Nutku”, cilt: [15] 1, sayı: [165] 4, [Haziran 1339-Haziran 1923], s. 124- 127.
21- T. Y. [Türk Yurdu] “Türklük Şuunu”.
– [Yusuf Akçura], Akçuraoğlu Yusuf Bey’in [Konuşması], cilt: [15] 1, sayı:
[165] 4, [Haziran 1339-Haziran 1923], s. 127-128.
22- T. Y. [Türk Yurdu], “TÜRKLÜK ŞUUNU – Ankara Türk Ocağı’nın Açılışı” [23 Nisan 1923]10
Not: Kütüphanelerimizde ve Türk Yurdu literatüründe rastlanmayan bu tertibe ait özellikle 4. sayısında; Türk Ocakları ile ilgili çok nadir görülen bazı bilgileri aktarmayı uygun bulduk.
Dergide Türk Ocakları’nın kuruluşu kısaca anlatılırken: “Türk Yurdu idarehane- si’nde, Millî Şair Mehmed Emin Bey’in, Ağaoğlu Ahmed Bey’in, Ahmed Ferid Bey’in evlerinde birkaç içtima’ yapılarak, nihayet taarruz vucuda geldi. Henüz doktorluk şehadetnamesini almış Fuat Sabit Bey yeni doğmuş bu Cemiyete bir isim buldu: ‘Türk Ocağı’.’’ Her yeni mevcudiyet gibi “Türk Ocağı da ilk adımlarını müşkülâtla atıyordu. Fakat çok geçmeden serpilip, büyüdü. Divan yolunda bir konak tutarak” çalışmalarını burada sürdürdü…
“Türkçülük fikrinin ömrü (Yaşamı), Hamdullah Suphi Bey olmuşdur. Hamdullah Suphi Bey, Ocağa girip riyaseti alıncaya kadar, Türk Ocağı’nın hayatı sönükçe, kapalıca gidiyordu. Hamdullah Suphi Bey, Ocağın faaliyetini genişletdi ve parlatdı.
Divan yolundaki konak artık dar gelmeye başladı. Ocak, Bayazıd’da geniş bir mesken sahibi oldu. Burası genç ve ihtiyar Türk
münevverlerinin kaynaştığı bir mahal haline geldi; burada Sadrazam İbrahim Hakkı Paşalar, Müverrih Abdurrahman Şeref Efendiler; İsmail Gaspıralı, Halid Ziya Beyler, konferanslar verdiler. Tanburî Cemil Beyler, Osman Pehlivanlar, ebda’larını [en hârikulâde, maharet] dinlettiler. Burada Ressam ve Sanatkârlarımız eserlerini teşhir ettiler. Ocağın büyük bir edası yüz cilt kitapla zengince bir kütüphane ve mütenevvi’ [çeşitli] millî eserlerimizle şöyle-böyle bir müze haline gelmekte idi. Muntazam dersler veriliyor ve ihtimal bu muntazam derslerden daha nafi’ [faydalı] olarak serbest musahabeler yapılıyordu…
İstanbul‘da Ocak böyle gürleyip yanarken, Rumeli ve Anadolu’nun belli başlı merkezlerinde peyderpey Ocaklar açılıyordu.
Lâkin itilaf kuvvetleri İstanbul‘u işgal edince, resmî müesseselerden sonra ilk evvel husumet nazarlarına ‘Türk Ocağı’ çarptı. Ingiliz kumandanı, askerlerine ikametgâh lüzumu behanesiyle Ocak binasının bir saat zarfında tahliyesini, tahliye olunamadığı taktirde eşyası ile beraber işgal olunacağını emir ve beyan etti. Bütün Ocaklılar, yangın esnasında eşya taşır gibi çalışarak mühlet hitam bulmadan binayı tahliye ettiler. Senelerce Türk millî fikrine mahetlik etmiş bu binaya İngiliz, Hindli gavr neferler yerleştirildi. Üç gün sonra, Ocağın taşındığı binanın da tahliyesini yine Ingiliz kumandanlığı tarafından talep edildi. Maksat Britanya imparatorluğumun askerlerine konak bulmak değil, Türk millî fikrinin inkişaf ocağını söndürmekti…”
Il/I. Tertip, cilt: [15] 1, sayı: [165] 4, [Haziran 1339-Haziran 1923], s. 115- 117.
23- [Ünaydın], Ruşen Eşref, “Mukaddes Galeyan”, cilt: [15] 1, sayı: [163] 2,1 Nisan 1339 (1 Nisan 1923), s. 46-48.
24- [Yurdakul], Mehmed Emin “Mu’cize l-Günah Gecesi”, [‘Edebiyat’ yan başlığı ile “26 Ağustos Gecesi Kahramanlarını” ithaf edilmiştir.], cilt: [15] 1, sayı; [162] 1, 15 Mart 1339 (15 Mart 1923), s. 3- 13.
25- [Yurdakul], Mehmed Emin, “İlgaz Dağları”, [Akçuraoğlu Yusuf Bey’e ithafı ile verilmiştir.], cilt: [15] 1, sayı: [164] 3, Mayıs 1339 (Mayıs 1923), s. 65-68.
26- [Yurdakul, Mehmet Emin], “Antalya” [Antalya Gençlerine: ithaf edilmiştir.], cilt: [15] 1, sayı: [165] 4, [Haziran 1339-Hazi- ran 1923], s.97-99.
27- [Yurdakul, Mehmet Emin], “Seyyahla Şair”, cilt: [15] 4, [Haziran 133%-Hazi- ran 1923], s. 100-101.
NOTLAR
1 Türk Yurdu III. Tertibin ilk sayısı, 195-1 numarası ile başlarken I. Tertip: 161 sayı;
ll/ll. Tertip: 33 sayı. Toplam, 194 sayısına
bir sayı ilâvesiyle 195-1 sayısı ile başla-
mıştır. Yapılan bu hesabın doğruluğuna
inanılarak, Türk Yurdu’nun: ll/l. Tertibine
ait 4 sayı günümüze kadar Türk Yurdu ko-
leksiyonlarında dikkate alınmamıştır.
2 Hüseyin Tuncer, TÜRK YURDU BİBLİYOGRAFYASI, İzmir Beta Basım Yayım A.Ş.
1993, 2+4+12+336 s. Akademi Kitabevi
Yayını
Türk Yurdu: ll/l. Tertip’e ait 4 sayının varlığın-
da bahsedilmemiş ve bibliyografyaya alınma-
mıştır.
Mehmet Bilgin, TÜRK YURDU DİZİNİ
(1911-1931), Lisans Tezi, basılmamıştır.
A. Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Kütüp-
hanecilik Kürsüsü, Ankara, 1978;
1+4+200 s. (Daktilo sayfası).
3 1- Kenan Akyüz, “Türk Ocakları” BELLE-
TEN, Nisan 1986, sayı: 196, s. 201-228
Yazar;a) ll/l. Tertibe ait sayıları görmemiş-
tir.
b) III. Tertip; Haziran 1930-Mart 1931 ta-
rihleri arasında yayınlanan: 30/224-
39/233 sayılarının (10 sayı) teşkil ettiği
24. ciltin son sayısı ile 25-26. ciltlerini de
görmemiştir. 5Yazı dipnotu: 8/b, s. 225).
Temmuz 1954 tarihinde yayınlanan 1 (234)
sayısı ile başlayan 5. Tertibe ait 1 (234) sayı
numarasının yanlış olduğunu, bu serinin ilk
sayısının 235 olması gerektiğini ileri sürmek-
tedir. (Aynı yazı, dipnotu: 8/c, s. 225)
Yazar böylece: III. Tertip’den görmediği, 10 sayı ile 5. Tertip’den yok saydığı (1/234) sayı toplam 11 sayının yerine: 1 Eylül 1942 – 0- cak 1943 tarihlerinde yayınlanan 10 sayı ile III. Tertibi 233 sayıya tamamlamış, kalan bir sayıyı da Mart 1959 tarihinde yayın hayatına başlayan 6. serinin Türk Yurdu genel sayı sıralamasında 270 olması gerekirken yanlışlıkla 271’den başlamış olduğunu. Atlanılan bu sayı yerine de olmaması gereken (1/234) sayısının numarası sayılarak Türk Yurdu dergisinin 271. sayısı denkleştirilmiştir. (!) (Aynı yazının dipnotu: 8/b-c; d. s. 225-226). Yazarın görmediği sayılar, kitaplığımızda ve kütüphanelerimizde vardır.
5. Tertib’in ilk sayısı, Temmuz 1954 tarih, 1 (234) sayı ile başlar, ikinci sayısı ise derginin dış kapağına göre: Ağustos 1954 tarih, 2 (234) olarak gösterilmesine karşın iç kapağında; 2 (235) olarak doğrusu yazılmıştır. Bu tertibin de sayı numaraları birbirini takip ederek 269 numaraya kadar 36 sayı ve üç cilt ya-yınlanmıştır. Ayrıca ciltler de ayrı ayrı sahife numarası takip etmektedir.
1. cilt 966 s.
2. cilt 960 s.
3. cilt 960 s. toplam 2886 sayfadır.
Türk Yurdu 6. Tertibi’ne başlarken bir hata sonucu, 270. sayı numarası atlanılarak 1/271 sayı numarasından başlanmıştır. Yukarıdaki açıklamaya göre Türk Yurdu dergisi: III. Tertip, Mart 1928 tarihi ile başlayan ilk
sayısına: 22-1 cilt yerine 21-1,199-, sayı yerine 195-1 sayı kaydı konulmuştur.
6. Tertibin ilk sayısına; 1942-1943 yıllarında yayınlanan 4. tertibe ait 10 sayı ilâve edilir ve atlanılan 270 sayı numarası düşüldükden sonra:
1. Tertip. 161 Sayı 14cilt
ll/l. Tertip 4 Sayı lcilt
ll/ll. Tertip 33 Sayı 6cilt
III. Tertip 39 Sayı 6cilt
IV. Tertip 10 Sayı 2cilt
V. Tertip 36 Sayı 3cilt
Toplam 283 Sayı 32cilt
6. Tertip, 1/33 cilt, 1/284 sayı yerine, 13 sayı noksan olarak 1/271 genel sayı numarası ile başlamıştır. Bu hesaba göre halen ya-yınlanmakta olan Türk Yurdu’nun cilt ve sayı numaralarının tesbiti:
Yukarıda 6. Tertibe kadar çıkan sayı ve ciltlerini tesbit etmiştik. 6. Tertip; 271-346 sayıları arası 76 sayı,
7. Tertibin elimizde mevcut Temmuz 1995 tarih, 15. cilt, 95/441 sayıları ve bu tertibe ait
47 sıra numaralı sayı, ayrıca açıklama yapıldığı üzere iki ayrı sayı olarak yayınlandığı dikkate alınarak toplandığında; 283+76+95+1=459 sayı, 32+15=47 cilt olacağı tabiidir.
7. Tertibin cilt sayısı; 4. Tertibin cilt sayısının devamı olduğundan, 6. Tertibe ait cilt sayısı verilmemiştir.
2- Fethi Tevetoğlu, “Türkçü Dergiler – Türk Yurdu: l-ll-lll-IV-V-VI”
Türk Kültürü, yıl: 25, Aralık 1987, sayı: 296,
sayfa: 725-731, I
Türk Kültürü, yıl; 26, Şubat 1988, sayı: 298,
sayfa: 84-91, II
Türk Kültürü, yıl; 26, Mart 1988, sayı: 299,
sayfa: 146,155, III
Türk Kültürü, yıl; 26, Nisan 1988, sayı: 300,
sayfa: 233-239, IV
Türk Kültürü, yıl; 26, Mayıs 1988, sayı: 301,
sayfa: 291-297, V
Türk Kültürü, yıl: 26, Temmuz 1988, sayı:
303, sayfa: 436-439, VI
ll/l. Tertip’e yer verilmemiştir.
3- Hüseyin Tuncer, Türk Yurdu (1911-1931)
Üzerine Bir İnceleme, Ankara, Başbakanlık
Basımevi, 1990, 11+547 s. Kültür Bakanlığı
Yayını; 1214
Hüseyin Tuncer, “Türk Yurdu 7. Defa Çıkar-
ken”, Türk Yurdu, 7. Tertip, Şubat 1987, cilt:
8, sayı: 1 (1347), s. 46-47
Türk Yurdu devreleriyle ilgili verilen teknik bilgi-
lerde hatalı tesbitler yapıldığı ve ll/l. Tertibe ait
sayıların görülmediği müşahede edilmiştir.
4- Türk Yurdu, “Türk Yurdu’nun Neşir Tekniğine Dair”, Türk Yurdu, 4 Tertip, cilt: 26, 1 Eylül 1942, sayı: l’in sayı kapaklarının iç kısımlarında “Türk Yurdu” imzasıyla verilen bilgilerde yine: ll/l. Tertibe yer verilmemiştir.
4 Ankara’da 1341 Senesi Nisam’nda Toplanan BİRİNCİ TÜRK OCAKLARI UMUMM KONGRESİ ZABITLARI, Ankara, Yenigün Matbaası, 1341 (1925), s. 84-85-86
5 a.g.e., s. 84
6 a.g.e., s. 86
7 a.g.e., s. 84
8 Atatürk Kitaplığı (İstanbul Belediyesi Kütüphanesi) 0410 sayılı kaydıyla ilk üç sayısı mev-cuttur.
9 Bu tertibe ait yalnız 4. sayının kapağı olmadığı için derginin yayın tarihi yokdur. Ancak daha önceki (3) sayı, birer ay ara ile yayınlandığı nazara alınarak 4. sayıya bir sonraki ayın tarihi köşeli parantez içinde tarafımızdan verilmiştir. Böylece yazı inkılabından önce yayınlanan Türk Yurdu’larının mükerrer baskıları dahil hepsinin yayın tarihleri belirtilerek künyeleri verilmiş olacaktır.
10 Ankara Türk Ocağı’nın açılış tarihi: Hamdullah Suphi Tanrıöver’in “Dağ Yolu” 1. kitabının birinci baskısı, 169. sayfasında: “Ankara Türk Ocağı Açılırken, Ankara, 23 Nisan 339 (23 Nisan 1923)” olarak verilmiştir. Kitabın ikinci baskısının 159. sayfasında; “Ankara Türk Ocağı Aşılırken, Ankara, 25 Nisan 339 (25 Nisan 1923)” tarihi hatalı olarak aktarıldığı sonucuna varılmıştır. Şöyle ki: Yazı metninde: “Arkadaşlar… Bugün biz Ocaklılar, iki bayramı beraber idrak ediyoruz… Bu 23 Nisan günü…” sözleriyle tarih belirtilmiştir.
Buna göre: Büyük zaferden sonra Ankara Türk Ocağı’nın açılış tarihi; 23 Nisan 1923’dür.
